Abstract:
نوشتار حاضر که به بررسی اشتراط یا عدم اشتراط رشد به همراه بلوغ در اجرای مجازات قصاص در قتل عمد میپردازد،نخست مسؤولیت کیفری و ارکان آن و سپس عوامل رفع مسؤولیت کیفری را تبیین کرده،آنگاه،بررسی آراء و نظریات فقهای عظام شیعه در منابع معتبر در مسأله ارتکاب رفع قتل عمد توسط اطفال و مجازات مترتبه بر آنها را در دستور کار خود قرار میدهد و این نظریات را به چهار دسته تقسیم کرده،به توضیح آنها میپردازد.در انتها،سعی دارد نظریه چهارم را که برخلاف قول مشهور فقهاست،و از آن فقیه وارسته و روشنبین،علامه حلی(ره)میباشد، تقویت کند.این نظریه متضمن اشتراط رشد به همراه بلوغ در اجرای مجازات قصاص میباشد،به عبارت دیگر مقاله درصدد است که براساس تحلیل فقهی و حقوقی ثابت کند که در قابلیت انتساب مسؤولیت کیفری و اجرای کامل مجازاتها در مورد اطفالی که به تازگی به بلوغ رسیدهاند، صرف بلوغ کافی نیست.بلکه باید رشد نیز در آنها احراز شود.
Machine summary:
"تکلیف و مسؤولیت از سه دسته از مردم برداشته شده است:1)کودک تا اینکه
از امیر المؤمنین علی(ع)روایت شده است که فرمودند:«رفع القلم عن
از سه دسته قلم تکلیف برداشته شده است:1)از خوابیده تا اینکه بیدار شود؛
عمد شود)قصاص میشود و اگر چه حکایت شده از شیخ در نهایه و مبسوط و
نظر چهارم:اگر کودک به سن بلوغ برسد،به شرط رشد،قصاص میشود:بطور
کامل قصاص،بلوغ تنها کافی است یا علاوهبر بلوغ باید رشد هم احراز شود؟
فقهای اعظام دیده میشود که به«اشتراط رشد»در این مورد اشاره شده است.
عمد او خطای محض است و عاقل او ملزم به پرداخت دیه جنایتش میباشد تا اینکه به 51 سالگی برسد،اگر پسر است،و به 9 سالگی برسد،اگر دختر است،
خلاصه اینکه علامه حلی(ره)در این عبارت برای مسؤولیت کیفری،
علامه در تحریر اعتبار کرده است رشد را به همراه بلوغ و این حرف
هم در قصاص شرط است وجهی ندارد،مگر اینکه منظور،کمال عقل باشد نه رشد به معنی اصطلاحی،و الله عالم.
مجازات قصاص لازم است به چند نکته اساسی اشاره شود:
2-6-ممکن است کسی از نظر قانونی به سن بلوغ نرسیده باشد،ولی آثار رشد و
سن 9 سالگی حد میخورد و این مسأله یکی از مسائلی است که باید در جای
میشود و با عنایت به اینکه رشد کیفری،التفات به آثار و نتایج عمل است و
6-6-بلوغ یکی از شروط مسؤولیت کیفری است.
هـ)صدور گذرنامه:پایان کودکی در این مورد 81 سالگی است و طبق ماده 81
مرفوع القلم است و،بعضی دیگر از روایات،غایت صباوت،پایان دوره کودکی و انتهای رافعیت نسبت به به مسؤولیت کیفری را«مدرک شدن»و رسیدن به"