Abstract:
تعیین سن مسئولیت کیفری،یعنی سنی که پس از آن بتوان با فرد به عنوان یک انسان بزرگسال و کسی که از قوه درک و تمیز لازم برخوردار است و در نتیجه او دارای مسئولیت کیفری تام دانسته و در صورت ارتکاب جرم،مجازات کرد،از مسائل مهم حقوق جزا میباشد. این سن که از آن به عنوان بلوغ یاد میشود،در کشورهای گوناگون،متفاوت است.در قوانین کیفری ما،این سن برای دختران 9 سال تمام قمری و برای پسران 51 سال تمام قمری میباشد.این مقاله،با نقد و بررسی ضابطه فوق و تبیین نواقص و مشکلات آن،و مقایسه با سن مسئولیت کیفری در کشورهای دیگر و نیز مقایسه با سن اهلیت در معادلات برخی اعمال حقوقی دیگر در حقوق مدنی ایران،و همچنین بیان دیدگاه و فتوای فقها و مراجع تقلید گذشته و معاصر،به دنبال ارائه راهکار و پیشنهادی است که ضمن منطقی و قابل دفاع بودن از نظر حقوق کیفری،منطق با موازین شرعی نیز باشد.
Machine summary:
"برای اینکه بتوان از نظر جزایی کسی را مسئول دانست،باید امکان انتساب جرم به وی وجود داشته باشد و این امر مستلزم شرایطی است با از جمله اینکه فرد از نظر سن و
سن بلوغ و شرط لازم برای داشتن مسئولیت کیفری تام،81 سالگی بود.
در اکثریت آنها سن بلوغ برای آغاز مسئولیت جزایی 81 سالگی است(گلدو زبان،
در فقه امامیه نظر مشهور بر آن است که سن بلوغ برای پسران 51 سال قمری تمام
براساس این دیدگاه،سن بلوغ برای برای پسران 51 سال و دختران 9 سال تمام قمری است.
براساس این دیدگاه،سن بلوغ در مورد دختران 31 سال یا سنی است که در آن حیض
است(تمام شدن پانزده سال قمری در پسران و نه سال قمری در دختران)که در قانون مدنی نیز به آن تصریح شه است و در تمام مسائل کیفری افرادی که به سن مذکور برسند،مانند دیگران دارای مسئولیت کیفری میباشند و غیر از جنون،رافعی برای
بلوغ،رشد لازم را میداند،آیت الله نوری همدانی نیز علاوه بر اینکه رشد را لازم میداند،معتقد است حکومت اسلامی در تعیین سن مسئولیت کیفری دستش باز است و
مسئولیت کیفری باز است و در حدود هم سن بلوغ را برای پسران 51 سال و برای
سوی قانون مجازات اسلامی مبنی بر اینکه سن بلوغ شرعی(یعنی 9 سال تمام قمری
را با توجه به قانون مدنی 9 و 51 سال تمام قمری برای دختر و پسر قرار داده،ارتکاب
(1)-هرچند در مورد سن بلوغ شرعی نیز بین فقها اختلاف نظر وجود دارد و برخی سن 31 سالگی را"