Abstract:
مانند حذف"ه"در عدد"چهار"که به صورت"چار"خوانده میشود.نگارنده در این مقاله به علل و عوامل تحول واجی،با تکیه بر متون کهن تفسیری پرداخته است.
Machine summary:
"الف)تحول واجی متأثر از تلاقی دو زبان فارسی و عربی چنین تحولی بر این نظریه استوار است که با توجه به انس و الفت عالمان دینی متون عربی به خصوص قرآن کریم و نیز خلافت افزون بر پانصد سالهء عباسیان بر سرزمینهای اسلامی و از جمله ایران و گسترش زبان و ادبیات عرب در ایران،موجبات تحول برخی از واجهای زبان فارسی،که در عربی مانند آن وجود نداشت فراهم شد.
تحولات واجی منجصر به واجهای چهارگانهء پیشین نبوده است و زبان فارسی در سیر خود،دچار دگرگونی شده است که از آن میان میتوان موارد زیر را بر شمرد: 1-تبدیل ترکیب واجی" OW "،به"ف":پس بانگی از او بیامد از بهر آنکه چندین سال بود تا آنجا اوگنده بود.
کاربرد تام و تمام الفبای زبان عربی توسط نویسندگان ایرانی در آغاز، پیامدهایی داشته است که در این گفتار نمیگنجد و آن را به گفتاری دیگر وا مینهیم و به عاملی دیگر از عوامل تحول واجها میپردازیم.
(همان:31) و"شتا"که در مقایسه با تلفظ کهن آن"شتاب"دچار کاهش صامت شده است: این هفت ستارهء رونده،که یاد کردیم،با هریکی گردونی،به میان آن دریا اندر،شتاب همی کنند(همان:5) یا آوردن مصوت بلند" a "به جای مصوت کوتاه" e ":آن پیرزن دانست که ایشان آن گاو را از بهر چه طلب کنند به هیچ گونا که رضای فروختن نمیداد.
دربارهء این گروه،میتوان گفت که در آنها دگرگونی واجها به یکدیگر،یکباره و به آسانی صورت نپذیرفته است و ممکن است آنها،در آغاز به واجهایی که واجگاه نزدیک به خود را داشتهاند تحول یافته،سپس با گذشت زمان و در مدتی طولانی به واجهای دیگر،تبدیل شدهاند و یا تحت تأثیر لهجهها،دچار تغییر شدهاند."