Abstract:
قرآن، یگانه معجزه ماندگار بشریت است که بر زبان برترین انسان عالم کون و مکان جاری گشت و
قلبها را متحول و مجذوب خود ساخت و اعتراف دوست و دشمن را به اعجاز خود واداشت. پس از
کلام وحی، تنها کلامی که توانست مافوق کلام خلق و مادون کلام خالق قرار گیرد، کلام علی(ع)
بود؛ کلامی که اعجاب بزرگترین ادیبان را برانگیخت و آنان را از همانندآوری عاجز و ناتوان
ساخت، و این به علت اثرپذیری آن از وحی بود. هدف ما از این بحث، آشنایی اجمالی با برخی از
جنبههای این اثرپذیری در کلام علی(ع) است و اینکه کلام او دارای چه خصوصیاتی است که ما آن
را متأثر از وحی میدانیم.
Machine summary:
"در این جملات، حضرت پس از اشاره به اعجاز حروف و کلمات قرآن که ظاهرا دارای حروف متداول و کلمات معمول است، ولی اگر مردم در آن تأمل کنند، حجت را بر آنها تمام مینماید، به این شبهه که آیا ممکن است دستورات وحی پایان نپذیرفته باشد و پیامبر(ص) از دنیا رحلت فرموده باشند، چنین پاسخ میدهد که خداوند تمامی احکام و دستورات لازم برای بشر تا روز قیامت را که موجب هدایت و رستگاری آنهاست و در حقیقت هدف خلقت نیز همین میباشد، توسط نبی مکرمش(ص) که خاتم دیگر پیامبران است، بیان فرموده و در هیچ زمانی مسئله و حکمی را نمیتوان یافت مگر آنکه خداوند جواب آن را در این کتاب معجزهآسا قرار داده است.
علت اصلی طویل و یا وسیط و قصیر بودن کلام، چه در کتاب خداوند سبحان و چه در سخنان علی(ع)، به مقتضای حال بوده، که رعایت آن، خود از اهم اصول و شروط بلاغت شمرده شده است؛ چنانکه جورج جرداق مینویسد: «شرط دیگر بلاغت، همراهی سخن با مقتضای حال است و این هنر بزرگ در هیچ ادیب عرب همچون علی بن ابیطالب(ع) فراهم نیامده است و ابتکارش در این زمینه، نمونه والایی از رسایی سخن است، که پس از قرآن مجید به ظهور آمده است؛ مختصر ولی روشن، نیرومند و انگیزنده، به همراه بافتی استوار از پیوند لفظی و معنوی، با آهنگی شیرین از موسیقی نرم که در گوش مینشیند در وقتی که مفهوم کلام، نرمی و مهربانی را برساند.
ب ـ تشبیه در نهجالبلاغه: در کلمات امیرالمؤمنین علی(ع) نیز تشبیهات زیادی وجود دارد و این خود بیانگر اثرپذیری عمیق کلام حضرت از قرآن مجید میباشد."