کلک پژوهش: ملت چیست؟ Journal Article

"هیچ چیزی شبیه این در ترکیه‌[عثمانی‌]وجود ندارد که ترک و اسلاو و یونانی و ارمنی و عرب و سوری و کرد امروز در آن همان‌قدر از یکدیگر متمایزند که روز اول تسخیر سرزمینشان بودند... سیاست ترکان‌[عثمانی‌]به منظور تفکیک ملیتها از یکدیگر برحسب دین و مذهب وخیم‌ترین عواقب را در پی داشته و به ویرانی خاورمیانه انجامیده است،زیرا رکن اساسی هر ملتی این است که افراد آن باید نه تنها در بسیاری چیزها شریک باشند،بلکه همچنین‌ بسیاری امور را فراموش کنند. آیا آلمانیها که درفش‌ نژادشناسی را چنین بلند برافراشته‌اند،نمی‌بینند که روزی اسلاوها ممکن است نام روستاهای‌ ساکس‌2و لوزاس‌3را تحلیل کنند و به جستجوی نشانه‌های ساکنان قدیم آن نواحی بروند که‌ مدتهاست مرده‌اند و از آلمانیها بخواهند که در مورد کشتار و برده کردن نیاکانشان در عهد اوتوی اول‌ و دوم و سوم‌[امپراتوران مقدس روم و شاهان آلمان از 936 تا 1002 میلادی‌]حساب پس بدهند؟ پس برای همهء ما بهتر است که بدانیم چگونه فراموش کنیم. ما نباید این اصل اساسی را رها کنیم که آدمی پیش از آنکه‌ در محدودهء فلان زبان محبوس شود یا فردی از افراد فلان نژاد باشد یا پیروی از فلان فرهنگ را پیشه‌ کند،موجودی خردمند و اخلاقی است. ولی آیا همداستان با بعضی کسان می‌توان گفت که چون مرزهای هر ملت روی نقشه رقم‌ می‌خورند،ملت حق دارد رأسا داوری کند و تصمیم بگیرد که چه چیزی برای کامل کردن خطوط پیرامونش ضروری است و باید به فلان کوه یا رودی برسد که از پیش خود برای آن کیفیتی خاص‌ قائل است؟من نظریه‌ای از این خودسرانه‌تر و مصیب‌بارتر سراغ ندارم."