Abstract:
یکی از مباحث اساسی که در جوامع علمی و فرهنگی متفکران و اندیشمندان به آن توجه کرده اند، موضوع «حقوق و شخصیت زن» است. همواره زنان در جوامع بشری از شان و حقوق خود دور مانده اند و حتی منزلت انسانی آنان با تردید روبه رو شده است. جایگاه و شخصیت زن در فرهنگ هر جامعه، نشان دهنده میزان اهمیت و منزلت زنان در آن جامعه است. مکاتب دینی و سیاسی درباره حقوق زن، نظرات مختلفی را بیان کرده اند. در میان این مکاتب، مکتب انسان ساز و جامع نگر اسلام که قوانین آن از سرچشمه زلال وحی سرچشمه گرفته است با نگرشی فراگیر و با در نظر گرفتن همه ویژگی های زنان، منزلت و کرامت والایی را برای آنان قایل شده است. به طور مسلم از نظر تکوینی تفاوت های حکیمانه ای میان زن و مرد وجود دارد، اما در عین حال بین حقوق و تکالیف زن و مرد نوعی تعادل برقرار است. مخاطب اصلی آیات الاهی و شریعت مقدس، همان «حقیقت آدمی» و «انسانیت انسان» است؛ و جنسیت او جایگاهی اساسی و اصلی ندارد اگر چه برای رسیدن به هدف، گاه به صورت تبعی مورد توجه قرار گرفته باشد و هیچ گاه تفاوت های حقوقی و حکمی بر وجود تفاوت در هویت انسانی «جنس زن» و «جنس مرد» دلالت نمی کند. همان گونه که در لابه لای آیات قرآنی نمونه های فراوانی در این خصوص به چشم می خورد.
Machine summary:
"19 در حالی که در بررسی یکی از آیات شریفه قرآن کریم و سوء تعبیری که از معنای قوام به عمل آمده است، بعضی در صدد ستیزهجویی با این نگرش قرآنی برآمدهاند، ما در این مجال کوتاه مفاهیم و مبانی اساس قوامیت را تبیین کردهایم که خود نشانگر سوء استفاده و سوء تفسیر مغرضانی است که در صدد تحریف و تنقیص معارف دینی هستند و در اذهان عمومی آنچنان با تبلیغات سوء نسل جوان را تحت تاثیر قرار دادهاند که گویی این نگرش تبعیضی از قرآن گرفته شده است.
از این رو از بین بردن تساوی زن و مرد با استفاده از حربه تشابه حقوق آنها که در بعضی از مواد کنوانسیون مشاهده میشود، نه با دستورات اسلام سازگاری دارد و نه با زیربنای اساسی این کنوانسیون به عنوان مثال میتوان به «بند ب ماده 16 کنوانسیون» اشاره کرد که قایل (به حق مشابه در انتخاب آزادانه همسر) است هر چند اسلام در انتخاب همسر حق مشابه را میپذیرد، ولی انتخاب همسر را بدین مفهوم آزادانه ندانسته، بلکه متصف به شرایط و ضوابطی خاص کرده از آن جمله این که برای مردان و زنان که دارای دین یکسان نیستند حق ازدواج قایل نیست.
2. بر اساس تحلیل و تبیین جایگاه قوامیت، بدین نتیجه میتوان رسید که این آیه به روابط زن و مرد در خانواده مربوط است و بیانگر حکم مسوولیت و حمایت حفاظتی است که مرد باید از زن و خانواده خود بنماید و کمر همت بر تامین معاش و تدبیر امور اقتصادی خانواده بربندد و به هر حال از آیهی مزبور حکم به برتری مردان بر زنان را نمیتوان صادر کرد، زیرا چنین برداشتی با مفاد سایر آیات قرآن کریم منافات دارد."