Abstract:
اینکه مراد از عترت چیست،مورد توضیح و تبیین قرار گرفته است.عترت، همان اهل بیت علیهم السلام است که راویان فراوانی بر آن انگشت نهادهاند و به آن اعتقاد دارند.سپس بهگونههای سخنان عترت اشاره شده که یا ناقل سخن پیامبر صلی الله علیه و آله بودهاند و یا شارح آن. در این بررسی،به نقش حدیث ثقلین در تقریب مذاهب اسلامی پرداخته شده است،زیرا از طرفی عقیدهی مشترک همهی مسلمین است که این حدیث از پیامبر صلی الله علیه و آله صادر شده و نیز روشن است که عترت،همان اهل بیت علیهم السلام است،پس اعتقاد به این حدیث،نقشی روشن در تقریب مذاهب اسلامی دارد. 3)در بخش سوم،به نقش امام علی علیه السلام در تقریب مذاهب اسلامی پرداخته شده است؛نقشی که کاملا راهبردی و استراتژیک میباشد.دفاع امام علی علیه السلام از عثمان،تحذیر از افتادن در دام فتنهها و اقدامات عملی ایشان که در نهایت دو محور را در اقدامات علی علیه السلام مورد بحث قرارداده است:محور نخست سخنان آن حضرت است که آکنده از دعوت به وحدت و پرهیز از تفرقه و اختلاف است،و محور دوم اقدامات عملی آن حضرت است که پس از روی کار آمدن،کاملا وحدت را حفظ کرده،همچنین قبل از آن در زمان خلفا،تلاش داشته که پشتیبان خلق باشد و وحدت مسلمین حفظ گردد. به گفتهی شیخ عبدالمتعال الصعیدی،علی ابن ابی طالب علیه السلام،در تقریب بین مذاهب اسلامی الگویی نمادین و مثلی ممتاز و نمونه است.علی علیه السلام،اساس تقریب بین مذاهب اسلامی را پایهریزی کرده است،که اختلاف و تفرقه از امت رخت بربندد و به تباهی منجر نگردد. در این نوشتار به سه عامل بنیادین در تحقق تقریب مذاهب اسلامی پرداخته شده است. 1)قرآن مجید،در سورهی آل عمران،پیروان خود را به وحدت فراخوانده و آن را ضرورت استراتژیک امت اسلامی معرفی فرموده است که با واژهی اعتصام به حبل الهی آن را بیان فرموده و نتایج و برکات آن را برشمرده است. 2)حدیث ثقلین،که از طریق اهل سنت و شیعه،به عنوان عقیدهای واحد و مشترک نقل گردیده است.در این بخش طرق نقل حدیث،دلالت حدیث و
Machine summary:
"جمهور علمای اهل سنت،آن را موکول به رأی امت میدانند،حالآنکه شیعه با استناد به حدیث غدیر و غیر آن،بر آن است که این مقام،برای اهل بیت علیهم السلام در نظر گرفته شده است،زیرا آنان کانون علم پیامبرند که شمار زیادی از اهل سنت هم بر همین شیوه مشی کردهاند،یعنی ائمه را پس از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله،مرجع علمی و عملی در حیطهها و عرصههای گوناگون میشناسند.
شیوهی عملی آن حضرت علیه السلام در حفظ وحدت یکی از حامیان صدیق تقریب مذاهب و از نویسندگان مقاله،در مجلهی «رسالة الاسلام»،ارگان«دار التقریب بین المذاهب الاسلامیة»،استاد شیخ عبدالمتعال صعیدی،در یکی از مقالات خود،به عنوان«علی بن ابی طالب و التقریب بین المذاهب»،آورده است: این فضیلت و بزرگی است برای علی بن ابی طالب رضی الله عنه و کرم الله وجهه،که برای اولین بار در اسلام،اساس تقریب مذاهب را نهاده است،تا اینکه اختلاف در رأی به تقریب کلمه امت و برافروختن آتش عداوت میان طوائف مختلف نینجامد،بلکه در عین اختلاف رأی همچنان برادران و دوستان هم باقی بمانند و طرفهای متخالف در رأی،همچنان برادران و دوستان هم باشند و باز هم با یکدیگر با دوستی به سر برند.
علی علیه السلام در زمان خلافت خود نیز بر مرجعیت علمی و مقام معنوی خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله تأکید داشت،در حالیکه در دوران خلفا برای خواص و در آغاز خلافت خود،مسألهی انحراف خلافت را برای عموم مطرح میکرد،نه مقام معنوی آنان و این از سر مصلحتسنجی و رعایت اتفاق و وحدت امت بوده است."