Abstract:
حمایت از بزهدیده به منزله رویکردی مثبت نگر در حوزه بزهدیدهشناسی، دستاورد پیوند یافتههای بزهدیده شناسانه با سیاست جنایی در پرتو مفهومی به نام«پیشگیری»است.در این دیدگاه،حمایت از بزهدیده یا بزهدیدهشناسی حمایتی،رهیافتی نو برای«پیشگیری از بزهدیدگی»است که در کنار مقوله «پیشگیری از بزهکاری»دو ضلع سیاست جنایی را تشکیل میدهند.این مقاله بر پایه این واقعیت که تأثیر یافتههای علمی و مطالعات نظری در امر سیاستگذاری گریزناپذیر و مسلم به نظر میرسد،تصویری از این رهیافت نو را در پرتو ارائه مفهومی ساده از بزهدیده،حقوق او و حمایتهایی که در چارچوب یک نظام عدالت جنایی بزهدیدهمدار باید برای بزهدیدگان به رسمیت شناخت،مینمایاند.
Machine summary:
"بدینسان است که در این مقاله،یافتن چنین پاسخی،نخست در گرو به رسمیت شناختن بزهدیده-به منزله یک واقعیت موجود-و سپس،در نظر گرفتن و پیشبینی حقوقی مشخص برای او در چارچوب یک الگوی حمایتی چندگانه دانسته شده است؛الگوی مهمی که دولت باید در جهتگیریهای تقنینی،قضایی و اجرایی خود آن را در سیاستگذاریهای حکومتی به منزله یک سیاست جنایی بزهدیدهمدار بگنجاند.
سرانجام،برای آنکه شناخت بزهدیده رنگ واقعیت به خود بگیرد و احقاق حقوق او جامعه عمل به خود بپوشد،بنیانهای نظری یک الگوی چندگانه حمایت از بزهدیدگان را باید در چارچوب یک سیاست جنایی بررسی کرد تا بدینسان برای سیاستگذاران جنایی و دستاندرکاران عدالت جنایی بهتر و بیشتر لمسشدنی و درکپذیر باشد.
در اعلامیه 1985 نیز این حق یکی از راههای پاسخگویی به نیازهای بزهدیدگان شناخته شده است که برپایه آن،نهتنها به بزهدیده باید اجازه داده شود تا دیدگاهها و نگرانیهای خود را در مرحلههای مناسب فرایند جنایی بدون لطمه زدن به حقوق متهم و زمانی که در منافع شخصیاش مؤثر است بیان کند،بلکه این دیدگاهها و نگرانیها باید هماهنگ با نظام عدالت جنایی مربوط مورد رسیدگی قرار گیرد(پاراگراف 6-ب).
در این میان،جبران خسارت یکی از ابزارهای مهم عدالت جنایی است که از آن باید برای فراهم کردن یک شیوه جبرانی برای پارهای از آسیبهای وارد بر بزهدیده و نیز شیوهای برای پاسخگو ساختن بزهکار بهرهگیری کرد.
کمکرسانی مناسب کمکرسانی به بزهدیده جنبههای گونهگونی دارد که کمک مادی،پزشکی،روانشناسانه و اجتماعی برجستهترین گونههای آن است(پاراگراف 14 اعلامیه 1985)هدف این خدماترسانی عبارت است از کمک به بزهدیدگان برای مقابله با آسیب عاطفی،مشارکت در فرآیند عدالت جنایی برای به دست آوردن جبران خسارت و مقابله با دشواریهای بزهدیدگی."