Abstract:
پس از رحلت پیامبر، عواملی همچون: اختلاف نقل شفاهی قرآن، اختلاف لهجهها، اختلاف مصاحف، تجرید مصحف از قواعد املائی و اموری دیگر موجب پیدایش اختلاف قرائات قرآن گردید. اختلاف قرائات و اندیشهٔ درستی و نادرستی قرائات مختلف و معیارهای مربوط به آن نیز به نوبه خود انگیزه پیدایش علم قرائات گردید.و قاریان در بوم های مختلف جهان اسلام با بهره گیری از علوم نحو،حدیث، فقه و تفسیر، به اجتهاد و ابداع قرائتهای مختلفی از قرآن مبادرت کردند؛تا سرانجام در قرن چهارم هجری ابن مجاهد، قاری بغداد، با استفاده از منصب شیخ القرایی و نفوذ سیاسی، توانست هفت قرائت از پنج شهر مهم را رسمیت بخشد و قرائت های دیگر را غیر مجاز و شاذّ اعلام کند.علاوه بر نفوذ سیاسی، شخصیت علمی و زیرکی و فراست ابن مجاهد در بهرهگیری از شرایط ویژه قرن چهارم و نیز موقعیّت فرهنگی شهر بغداد و سابقهٔ قرائی شهر کوفه از مولفه های موثّر در رسمیت یافتن قرائت های هفتگانه بود
Machine summary:
"و قاریان در بوم های مختلف جهان اسلام با بهره گیری از علوم نحو،حدیث، فقه و تفسیر، به اجتهاد و ابداع قرائتهای مختلفی از قرآن مبادرت کردند؛تا سرانجام در قرن چهارم هجری ابن مجاهد، قاری بغداد، با استفاده از منصب شیخ القرایی و نفوذ سیاسی، توانست هفت قرائت از پنج شهر مهم را رسمیت بخشد و قرائت های دیگر را غیر مجاز و شاذ اعلام کند.
علاوه بر نفوذ سیاسی، شخصیت علمی و زیرکی و فراست ابن مجاهد در بهرهگیری از شرایط ویژه قرن چهارم و نیز موقعیت فرهنگی شهر بغداد و سابقهٔ قرائی شهر کوفه از مؤلفه های مؤثر در رسمیت یافتن قرائت های هفتگانه بود .
به هر روی ابن مجاهد در مقام شیخ الاسلامی بغداد با این مقدمه که کار اختلاف قرائات بالا گرفته است و باید از اجتهاد قاریان در اختیار قرائت جدید جلوگیری کرد قرائات صحیح را قرائات قراء سبعه عنوان کرد و در کتابی به نام السبعه قرائ هفتگانه یعنی ابن عامرـ نافع،عاصم، ابن کثیر،حمزه،کسایی و ابوعمر بن علا را معرفی نمود.
همان گونه که در فقه، حکم بر این قرار میگیرد که مذهب فقهی جدیدی پایه ریزی نشود و اهل سنت به همان چهار مذهب باید بسنده کنند در قرائات نیز به نظر میرسد همین سیاست حاکم است و شخصیت صاحب نفوذی همچون ابن مجاهد همت خود را بر این معطوف می دارد که از ظهور و بروز اندیشههای قرائی جدید جلوگیری نماید و با این عنوان که اختلاف قرائات موجب سرگردانی مردم است چند قرائت خاص را برمی گزیند."