مصاحبه و میزگرد: رسانه ها و چالش فرهنگی Conversation and interview

کنفرانس«رسانه‌های جمعی و مناقشات بین‌المللی»که از سوی انجمن بین‌المللی تحقیقات ارتباطجمعی‌1،29 و 30 خردادماه سال جاری در استانبول ترکیه برگزار شد،فرصت‌ مناسبی فراهم آورد تا از نزدیک با جمعی از محققان و پژوهشگران انتقادی و رادیکال در زمینهء ارتباطات آشنا شده، با آنها به گفتگو بنشینیم.پرفسور حمید مولانا،پروفسور جرج‌ کربنر،و پروفسور هربرت شیلر از جمله چهره‌های شاخص‌ انتقادی و تئوریک ارتباطات هستند که در این گفتگو شرکت‌ داشتند. پرفسور حمید مولانا،استاد ایرانی روابط بین‌الملل و رییس دانشکدهء ارتباطات بین‌الملل در دانشگاه آمریکن در واشنگتن دی.سی است.وی قایم‌مقام انجمن بین‌المللی‌ تحقیقات ارتباطجمعی می‌باشد و تحقیقاتش در زمینهء ارتباطات‌ بین‌الملل و اسلام‌شناسی ارتباطات معروف است.از جمله آثار او می‌توان به«گذر از نوگرایی،دگرگونی توسعه و جامعه»و «اطلاعات جهانی و ارتباطات بین‌الملل»اشاره کرد. پروفسور جرج کربنر،استاد علوم ارتباطات اجتماعی و رییس سابق دانشکدهء ارتباطات دانشگاه پنسیلوانیا در شهر فیلادلفیا است.وی از جمله چهره‌های برجسته و انتقادی‌ ارتباطات در آمریکاست و تحقیقاتش در زمینهء تلویزیون و 2L(به تصویر صفحه مراجعه شود) فرهنگ شهرت دارد.از آثار او می‌توان«ارتباطات جهانی»و «شاخصهای فرهنگ و تلویزیون»را نام برد. پرفسور هربرت شیلر،استاد علوم ارتباطات اجتماعی‌ در دانشگاه کالیفرنیا در شهر ساندیاگو می‌باشد و تحقیقات و تألیفات انتقادی قابل‌توجهی در زمینهء ارتباطات و اقتصاد سیاسی رسانه‌ها دارد.«رسانه‌های جمعی و امپراتوری آمریکا»، «فکرسازها»و«کمپانی فرهنگ»از جمله آثار اوست. برنامه‌های فشردهء کنفرانس،وقت چندانی برای بحث‌های‌ تفصیلی نمی‌گذاست،ازاین‌رو،سه محور کلی برای گفتگو با این‌ پژوهشگران انتخاب شد: الف:نقش رسانه‌ها در سازماندهی روابط خصمانهء ملتها علیه یکدیگر،ا درسهایی از جنگ خلیج‌فارس و ارتباط با رسانه‌ها. ب:نظم نوین جهانی پیشنهادی آمریکا و پیامدهای آن‌ در زمینهء ارتباطات. ج:چگونگی مقابله و مواجههء کشورهای جهان سوم‌ با جریان نابرابر اطلاعات و اخبار. بحث و بررسی پیرامون موضوعاتی با این گستردگی،آن‌ هم در فرصتی کوتاه،کاری بس دشوار بود که با همکاری صمیمانه‌ و بی‌شایبهء دکتر مولانا امکان‌پذیر شد.بدان امید که موردتوجه‌ خوانندگان محترم قرار گیرد.

"پروفسور شیلر،مایلید در ادامهء نظرها و توضیحات آقای‌ کربنر صحبت کنید؟ شیلر:قبل از هرچیز باید بگویم با آنچه کربنر گفت کاملا موافقم و می‌خواهم در تکمیل توضیحات او به اختصار اضافه کنم،در ایالات متحدهء آمریکا و نقاط دیگر دنیای غرب در دو دههء اخیر نوشته‌ها و صحبتهای بسیار پیرامون فرارسیدن عصر اطلاعات و یک‌ جامعهء غنی اطلاعاتی مطرح شده است. نمی‌دانم نظر کربنر و شیلرچیست،اما من فکر می‌کنم یکی از خصوصیات اصلی به اصطلاح نظام نوین جهانی این است که نظام‌ جهانی بیش از هرچیز بر پایهء نفوذ اطلاعات استوار است و فکر می‌کنم‌ در تاریخ دوم اوت،قبل از اینکه دنیا از اشغال کویت توسط عراق‌ باخبر شود(این موضوع)کاملا مشخص بود که چگونه بوش در سخنرانیهایش سعی کرد تصوری را که جهانیان از نظام نوین جهانی‌ داشتند تغییر دهد. باتوجه به تغییراتی که در دنیا صورت‌ گرفته و تلاشی که برای دستیابی به مدلهای ارتباطی جدید و جایگزین،شده است،شما و آقای شیلر آیا پیش‌بینی می‌کنید سیستم‌ جایگزین دیگر ایجاد بشود،یا اینکه همان سیستمی که از آن‌ یاد کردید تداوم خود را حفظ کند؟هربرت شیلر ابتدا شما توضیح‌ دهید؟ شیلر:می‌توان به حقیقتی که در انسان وجود دارد و حتی قبل از خلقت وی وجود داشته است تکیه کرد. بنابراین کشورها می‌کوشند برای سرمایه‌گذاری فرهنگی پول لازم را فراهم کنند و یکی از شیوه‌های تأمین این هزینه‌ها،وارد کردن فرهنگ‌ خارجی،به‌ویژه فرهنگ غربی و آمریکایی است و در مورد کشورهای‌ اروپای شرقی نیز واگذاری و فروش رسانه‌های ارتباطی به‌ سرمایه‌گذاران خارجی."