نسبت میان دین و دموکراسی Conversation and interview

"پس موضوع سخنرانی چه بوده؟ موضوع این سخنرانی درباره ارتباط میان دین و دموکراسی بود،اما این‌ را هم بگویم که با وجود تلاش‌های زیادی که صورت می‌گیرد تا این‌ مساله به خدا ربط داده شود،من این‌گونه فکر نمی‌کنم؛اگر از یک موضوع‌ تاریخی،چه درباره دین و چه درباره حکومت‌های دینی در مقاطع مختلف‌ تاریخی و با توجه به زمینه‌های مختلف تاریخی،بنگریم،دین به دموکراسی‌ و ضد دموکراسی کمک کرده است و این ارتباط مستقیمی با شرایط دوره‌های‌ مختلف دارد. با توجه به مطالعات گسترده شما درباره اسلام و جوامع‌ اسلامی،موانع جدی در استقرار دموکراسی در کشورهای‌ اسلامی را چه می‌دانید؟ این به طبیعت دولت‌های اسلامی مربوط است. من‌ فکر می‌کنم اگر فضایی برای بحث به وجود بیاید،آن‌گاه ارزش‌ها و فرهنگ‌ها به چالش کشیده می‌شوند و مورد قرار می‌گیرند،در این صورت‌ است که زمینه برای استقرار دموکراسی فراهم می‌شود."