Abstract:
از دیدگاه قرآن کریم،خداوند متعال که از ثبوت و وجوب مطلق برخوردار است «حق»است.همچنین عالم هستی-که وجود خود را وامدار اوست-به اعتبار وجود و ثبات،حق و از جنبه ناثابت و عدم،باطل است.نظامات و سنن حاکم بر مخلوقات که فعل خداوند متعال است نیز«حق»است،پس حق اوست: «ان الله هو الحق» (یونس،32)و از اوست: «الحق من ربک» (آل عمران،60) پیدایش باطل نتیجه قهری نقص و محدودیت موجودات است،و امتزاج آن با حق، ابزار تحقیق یکی از بزرگترین سنن الهی یعنی ابتلاء و آزمایش انسان به شمار میرود. رویکرد به باطل(-ضلالت)ثمره شناخت و ادراک ناقص انسانی است و شکلگیری اندیشه ضلالت بار که عمل گمراهانه را در پی خواهد داشت،معلول عواملی است که مهمترین آنها پیروی از ظن و گمان و نشاندن آن در جایگاه باور قطعی و علم است.این مقاله برای بررسی ساختار حق و باطل در قرآن با تکیه بر دیدگاههای علامه طباطبایی به منشاء پیدایش،نحوه ثبوت و بقاء و نیز سرانجام حق و باطل نظر میکند و به بیان فلسفه امتزاج حق و باطل و نحوه تقابل آن دو و موانع شناخت حق میپردازد و برای تبیین بهتر مطلوب،جداول و نمودارهایی را در اختیار قرار میدهد.
Machine summary:
"این مقاله برای بررسی ساختار حق و باطل در قرآن با تکیه بر دیدگاههای علامه طباطبایی به منشاء پیدایش،نحوه ثبوت و بقاء و نیز سرانجام حق و باطل نظر میکند و به بیان فلسفه امتزاج حق و باطل و نحوه تقابل آن دو و موانع شناخت حق میپردازد و برای تبیین بهتر مطلوب،جداول و نمودارهایی را در اختیار قرار میدهد.
(همو، 9/11-833) شکل 1-منشأ پیدایش حق و باطل (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 2-ویژگیهای ساختاری حق و باطل (به تصویر صفحه مراجعه شود) 4-فلسفه امتزاج حق و باطل ما حصل دیدگاه علام طباطبایی در فلسفه امتزاج حق و باطل در پهنه هستی و نیز در حوزه عملکرد که در المیزان منعکس شده چنین است: «الف-فلسفه امتزاج حق و باطل در هستی جهان هستی آمیزهای است از حق و باطل و سبب این اختلاط نیز نحوه وجود موجودات یعنی مقدر و محدود بودن آنهاست.
به عبارت دیگر نقص وجودی موجودات به عنوان مانع دریافت افاضات خداوند که مصداق مطلق حق و حق مطلق است-زمینه پیدایش ناگزیر باطل در هستی است ازاینرو موجودات هرچند به لحاظ اصل وجود به میزان بهرهای که از آن بردهاند از ثبات و حقانیت برخوردارند اما به لحاظ نقص و محدودیت خود دارای جنبههای ناثابت و زوالپذیرند و این زوال و عدم ثبات،جنبه باطل آنهاست."