Abstract:
در این تحقیق با استفاده از روش سریهای زمانی،عنصر بارش در ایستگاههای منتخب حوضه آبریز دریاچه ارومیه مورد مطالعه قرار گرفته است.نتایج حاصل از تحلیل آماری بارش ایستگاهها،نشانگر وجود نوسانات شدید سالانهی بارش در طی دورهی آماری 93 ساله بوده،نوسان بارش را میتوان از ویژگیهای مهم اقلیمی حوضه و ایستگاههای آن محسوب نمود.وجود خشکسالی نیز از دیگر واقعیتهای مهم ایستگاههای حوضه است که میتوان علل اصلی آن را در نوسانات دورهای اقلیم از یکسو و عدم عبور توده هواهای مرطوب و بارانآور خصوصا توده مرطوب مدیترانهای،از سوی دیگر دانست.در کل از نظر شدت وقوع خشکسالی،ایستگاههای مورد مطالعه،خشکسالیهای ضعیف تا متوسطی را شاهد بوده،خشکسالی شدید در آنها کمتر به وقوع میپیوندد.در هیچیک از ایستگاهها نیز وقوع خشکسالی بسیار شدید در طول دوره آماری مشاهده نمیشود. بررسی روند بارش و محاسبات مربوط به پیشبینی بارش سالهای آتی که با استفاده از روش سری زمانی«وینتر»1برای هریک از ایستگاهها انجام گرفته است بیانگر وقوع خشکسالی در اکثر ایستگاههای مورد مطالعه است.نتایج حاصل از این قبیل پژوهشها،میتواند راهنمای مناسبی برای برنامهریزی و مدیریت منابع آب محسوب شود.
In this paper the precipitation parameter has been studied in the stations of Urmia Lake basin applying time series method.Results of the statistical analysis of the stations'information show intensive annual precipitation fluctuations in a 39-years statistical time period that can be regarded as important climatic characteristics in catchments and its relevant stations.The presence of drought is also one of the events in the basin and can be stemmed up from periodical climatic fluctuations and the lack of humid and rain-bearing mediterranean air masses.Generally,the stations under study have been facing with weak-to-average droughts and strong and intensive droughts do not occur frequently.The study of precipitation trend and the calculations relating to precipitation forcasting in the future that have been carried out applying winters time series method for each station, indicate drought occurrence for many stations.The results of this study can be incorporated in water resources management and plannig
Machine summary:
"لذا در این تحقیق به منظور تجربهی روش سریهای زمانی در ایستگاههای دریاچهی ارومیه یکی از جدیدترین روشهای سریهای زمانی،موسوم به روش«وینتر»به همراه چند مدل گرافیک برای تعیین دورههای خشکسالی و ترسالی و پیشبینی دورههای مذکور برای 01 سال آتی هریک از ایستگاههای حوضهی مورد استفاده قرار گرفته است.
4-تحلیل آماری دادههای بارش در این مطالعه،دادههای میانگین سالانهی 93 سال بارش شش ایستگاه حوضهی آبریز دریاچهی ارومیه شامل:تبریز،مراغه،سراب،میاندوآب و مهاباد در طول دوره آماری بین سالهای 0691 تا 8991 برای مطالعه انتخاب و مجموع میانگین آمار شش ایستگاه مذکور بعنوان شاخص حوضه تعیین گردیده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) باتوجهبه جدول(5)میتوان فراوانی و شدت سالهای خشک را برای هر ایستگاه بشرح ذیل ذکر کرد: 1-ایستگاه مراغه سه دورهی خشکسالی متوالی 4 ساله،سه دورهی خشکسالی متوالی 3 ساله،81 سال خشکسالی ضعیف و 5 سال خشکسالی متوسط داشته است.
01-مرطوبترین و خشکترین سالهای ایستگاهها و کل حوضه به شرح جدول(6)است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) 6-پیشبینی خشکسالی ایستگاهها با استفاده از روش سریهای زمانی بمنظور پیشبینی دورههای خشک و مرطوب بصورت سالانه،ابتدا اقدام به استاندارد کردن مقادیر بارش متوسط هر ایستگاه گردید.
برای نرمال کردن دادهها از روش استاندارد بارش"مککال"استفاده شده است که معادلهی آن بصورت زیر است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) در فرمول فوق: MCSPI :شاخص استدارد بارش مککال و SPI شاخص استاندارد بارش مورد محاسبه(معادله 1)میباشند."