Abstract:
داستان مرغان به سوی پادشاه آنان که از چشم اندازها و نکتههای مورد توجه صوفیان و عارفان سدههای پنجم و ششم هجری بوده است،نه تنها در ایران و ادب پارسی،شاعران بدان پرداخته و از آن برای باز نمایاندن چشماندازهای نمادین بهرههای فراوان بردهاند بلکه در سر تا سر جهان همیشه اندیشمندان و فرزانگان و فرهیختگان از آن داستانها و تمثیلهای دلکش و خواندنی ساختهاند.پیشینهء این داستان به فرهنگهای یونان،هند و چه بسا فرهنگهای باستان برسد که این نکته در این نوشته باز نمایانده شده است. ابن سینا نخستین کسی است که در فرهنگ اسلامی این داستان را ساخته و سپس پیش از عطار عارفانی چون احمد غزالی و امام محمد غزالی بدان پرداختهاند.اما در ان میان منطق الطیر عطار از تمامی آنها بسیار پرآوازهتر است و از ژرفترین داستانهای نمادین جهان به شمار میرود.
Machine summary:
"افزون بر این،گاه در میان نوشتههای عارفان سدهء ششم به گونهای گذرا از گرفتاری مرغ جان در قفس تن و رهسپار شدن آنان به سوی سیمرغ و رسیدن به مراد سخن رفته است، آنگونه که عین القضاة همدانی که مرید خواجه احمد غزالی بوده،در پایان یکی از نامههای خود نیز مینویسد: جوانمردا،مرغان چندین سال در طلب سیمرغ بودند،چون به درگاه او رسیدند سالهای بسیار بار خواستند و بار نبود و بعد اللتیا و التی جواب ایشان دادند که«ان الله8 غنی عن العالمین»(عین القضاة،8431،002/1) یکی دیگر از صوفیان و عارفان بنام سدهء ششم،روز بهان بقلی شیرازی(255-606) در نوشتههای خویش همچون غزالی،روان را به پرندهای مانند کرده است و به گرفتاری وی در قفس تن و رهایی و پرواز وی در آسمان ملکوت و ره یافتن آن به سراپردهء جبروت سخن گفته و در«رسالة القدس»مینویسد: «بدان که روح بنی آدم چون در گل آدم بنهادند و عرایس ارواح در آن معادن محبوس کردند و ابواب قلوب به عوارض شهوات مسدود کردند از برای امتحان،تا آن مرغ قفسشکن به منقار هستی،بند و حوادث زندان بشکند و به هوای الوهیت برود و در بساتین مشاهده به اغصان ورد و کفایت نشیند و زبان بیزبانی در هجران چهرهء یار با یار گوید،پس اگر از عروق شهوات متلذذ شود محبوس چهار دیوار طبایع آید و از طیران ازل باز ماند."