Abstract:
مسلمانان از آغازین روزهای ظهور اسلام به آموزش و پرورش توجهی خاص نمودند.پیامبر(ص)فدیه اسیران بدر را باسواد کردن مسلمانان تعیین فرمود و از همان صدر اسلام هرهفته برای مردان و زنان مجالس درسی برپا مینمود.سنت و سیره پیامبر(ص)سرمشق مسلمانان قرار گرفت و رفتهرفته توجه به علم و آموزش فراگیر شد.علما و دانشمندان در مساجد و خانههای خویش مجالس درسی برپا مینمودند تا اینکه نهادهای خاص آموزشی دایر گشت و مسلمانان به شیوه کلاسیک به تعلیم و تربیت اقدام نمودند.با پیدایش این مراکز علمی،سلسله مراتب،القاب و عناوینی برای هریک از دستاندکاران امر آموزش پیدا شد و باید دانست که سلسله مراتب آموزشی که هماکون در مراکز علمی دانشگاهی دنیا مرسوم است برگرفته از همین نظام آموزشی در مدارس و مراکز علمی اسلامی میباشد.
Machine summary:
"با پیدایش این مراکز علمی،سلسله مراتب،القاب و عناوینی برای هریک از دستاندکاران امر آموزش پیدا شد و باید دانست که سلسله مراتب آموزشی که هماکون در مراکز علمی دانشگاهی دنیا مرسوم است برگرفته از همین نظام آموزشی در مدارس و مراکز علمی اسلامی میباشد.
تسامح،تساهل و اجتناب از تعصب عامل اصلی ترقی همه جانبهی علونم در دنیای اسلام بوده است گرچه توجه اصلی پژوهشگران در زمینهی نهادهای آموزشی به مدرسه جلب شد ولی این مدارس چهار قرن بعد از ظهور اسلام به وجود آمدند و سابق بر آن نهادهایی مثل مسجد،خانقاه،کتابخانهها و دارالعلمها وجود داشتهاند و هر یک از نهادها باتوجه به موقعیت جغرافیایی و سطح علمی خود به مسایل علمی میپرداختهاند و در هریک مراتب،منازل،عناوین و القابی برای دستاندکاران آن وجود داشته است.
این کتابخانهها حکم نهادها آموزشی خاصی را داشتند که علاوه بر فعالیتهای نظیر ترجمه و تألیف،کتابهای گوناگون را در اختیار مراجعهکنندگان و طالبان علم قرار میداد و از طرف دیگر دارای تشکیلات خاص اداری و مالی بود که برای پیشبرد اهداف آن لازم و ضروری مینمود.
این ابی اصیبعه نیز ضمن بیان نام پزشکان برجسته،بسیاری از ایشان را در شمار مترجمان آورده است وی مینویسد:«در بیت الحکمه کار ترجمه به اوج خود رسید.
توجه اسلام به علوم مختلف منجر به پیدایش نهضت علمی بزرگی شد که نهرو از آن به معجزه فرهنگ و تمدن اسلامی یاد کرده است،حرکتی که برای هفت قرن تمام حیات علمی دنیا را از خود متأثر ساخت پینوشتها: -------------- (1)-شلبی،تاریخ آموزش در اسلام،ص 731."