Abstract:
خدا به عنوان یک مفهوم،میتواند تحول و شکلگیری دینداری شخصی افراد را تعیین کند.در این حوزه پژوهشهایی که در خصوص مذهب کودکان انجام گرفته است،عمدتا با تفاوتهای سنی در ادراک مفهوم خدا تأکید نموده و برنقش تحولشناختی در برداشت کودکان از مفهوم خدا متمرکز شدهاند.هدف پژوهش حاضر،بررسی قدرت پیشبینی کنندگی ادراک کودکان از پدر و مادر و خصوصیات دموگرافیک آنان برای ادراک کودکان از مفهوم خدا بود.بدین منظور،نمونهای مشتمل بر 123 نفر از دانشآموزان مدارس ابتدایی نواحی چهارگانهء شیراز(55 دختر و 67 پسر)انتخاب شدند تا سه مقیاس محقق ساخته را، که به بررسی ادراک کودک از خداوند،پدر و مادر میپردازد،با هدایت مصاحبهگر تکمیل کنند.اعتبار این مقیاسها با استفاده از روش ثبات درونی(آلفای کرونباخ)محاسبه گردید که بین 0/58 تا 0/72 میباشد و روایی محتوایی آنها نیز احراز گردید.نتایج آزمون رگرسیون،گامبهگام نشان میدهد که ادراک کودکان از ویژگیهای زنانهء مادر میتوان به گونهای مثبت،ادراک آنان را از ویژگیهای زنانهء خداوند،پیشبینی نماید.از سوی دیگر برای پیشبینی ادراک کودک از ویژگیهای مردانهء خداوند ویژگیهای زنانه پدر معتبر مناسبی به نظر میرسد.یافتههای این پژوهش میتواند در بررسی و بازبینی آموزش مذهب به کودکان مفید واقع شود.
Machine summary:
"گرچه مورد آزمون قرار دادن نظریههای روانتحلیلگرانهء فروید و یونگ،در مورد منشأ و تحول مفهوم خدا بسیار مشکل است،اما نکتهء قابل توجه در این نظریات آن است که باید پیوند قطعی بین آنچه کودکان در پدر واقعی خود میبینند و تصویری که از خداوند در ذهن خود خلق میکنند،وجود داشته باشد(اسپیلکا و همکاران،3002).
جدول 5-نتایج رگرسیون گامبهگام ادراک کلی از خداوند روی متغیرهای پژوهش با توجه به سؤال پژوهشی،ادراک کودکو از مادر و پدر نقشی در تبیین یا پیشبینی ادراک کودک از خداوند ندارد و از بین متغیرهای دموگرافیک،فقط سن کودکو رابطهء معناداری با ادراک کودک از خداوند داشته و میتواند 6 درصد از تغییرات متغیر وابسته(ادراک کلی کودکان از خداوند)را پیشبینی نماید.
جدول 6-نتایج رگرسیون گامبهگام ادراک ویژگیهای زنانهء خداوند روی متغیرهای پژوهش (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 6،مبین آن است که: ویژگیهای زنانهء مادر،به صورت مثبت و معنادار،ادراک کودک از ویژگیهای زنانهء مادر،به صورت مثبت و معنادار،به تنهایی توانایی پیشبینی 5 درصد از ویژگیهای زنانهء خداوند را دارد و سایر متغیرها فاقد قدرت پیشبینی کنندگی معنادار،برای ادراک کودکان از ویژگیهای زنانهء خداوند بودهاند.
این نتایج را به طور کلی از طریق فرض قدرت مطلق انگاری والدین در کودکان(پیاژه،9291؛به نقل از بارت و ریچیت،3002)و مسئلهء همانندسازی کودکان(فروید،7291؛به نقل از بارت و ریچیت،3002)و نیز با در نظر داشتن پژوهش که نشان میدهد کودکان خداوند را همچون والدین خود ادراک میکنند(مانند ورگوت و تمای 1891،دیکی و همکاران 7991،دیروز و همکاران، 4002،دکنچی،5691 و لد و همکاران،8991)و با توجه به احتمال دخالت متغیرهایی مثل پدر و مادر و یا مادرسالاری،میتوان توجیه نمود."