Abstract:
این مقاله سعی در یافتن معیارهایی برای ادبیات کودکان و نوجوانان کم توان ذهنی از نظر موضوع، محتوا، تصویر و نگارش دارد، که پس از مراحلی چند می توان به این معیارها دست یافت. با همین دید در این پژوهش کتابهایی که مناسب کودک و نوجوان کم توان ذهنی آوزش پذیر است، در نظر گرفته شد. چرا که نقش و اهمیت کتاب های کودکان از دیر باز از طریق سازمان یونسکو و یونیسف مطرح شده است و هم اکنون صاحب نظران و مسوولین امور معلولان به این باور دست یافته اند که کودکان و نوجوانان (کم توان ذهنی) به کتاب های بیشتر و مناسب تری نیاز دارند تا با آن امکان همانند شدن با همسالانشان را بدهد) کتابهای انتخاب شده بین حداقل 60 دانش آموز کم توان ذهنی سال های سوم، چهارم و پنجم دبستان قصه خوانی شده است که پس از قرائت واکنش های آنان از جهت درک و لذت از مطالب، یادداشت شد. تنها تعداد که از دانش آموزان کم توان ذهنی کلاس های پنجم به وسیله خودشان خوانده شد، زیرا اکثر آنان از طریق شنیدن، آمادگی درک مطلب را داشتند. در این مقاله اهداف تهیه کتاب های ویژه که به آن نیاز داریم مورد بحث قرار گرفته است. سپس چگونگی ارایه معیارها را در ادبیات افراد کم توان ذهنی مطرح و به انتخاب موضوع، شخصیت های قصه، تصاویر، شیوه نگارش و رسم الخط پرداخته شده است.
Machine summary:
"چرا که نقش و اهمیت کتابهای کودکان از دیرباز از طریق سازمان یونسکو و یونیسف مطرح شده است و هم اکنون صاحبنظران و مسؤولین امور معلولان به این باور دست یافتهاند،((که کودکان و نوجوانان(کمتوان ذهنی)به کتابهای بیشتر و مناسبتری نیاز دارند تا با آن امکان همانندشدن با همسالانشان را بدهد.
کتابهای انتخاب شده را بین 60 دانشآموز کمتوان- ذهنی آموزشپذیر سالهای سوم، چهارم،و پنجم دبستان برده که پس از قصهخوانی،واکنشهای آنان را از جهت درک و لذت از مطلب یادداشت نموده و نتایج مبین این نکته است که کتابهای منتخب پس از مناسبسازی از طریق تغییرات جزیی و تغییرات کلی و نیز درشتنویسی میتواند قابل استفاده و بهرهگیری هرچه بیشتر این دسته از کودکان و نوجوانان باشد.
ارایه معیارها برای ادبیات کودکان و نوجوانان کمتوان ذهنی: منظور از ادبیات کودک و نوجوان بهطور عام تنها ادبیات کلاسیک فارسی نیست،بلکه ارایهی خوب همه مطالب مربوط به زندگی است.
ولی این نکته درخور توجه است که کودک و نوجوان کمتوان ذهنی قادر به درک مفاهیم انتزاعی نیست و از آنجایی که وجه تمایز شعر از کلام منظوم،مخیلبودن شعر است،شعر کمتوانهای ذهنی در واقع همان کلام منظوم است که ویژگی و معیار خاص خود را دارد.
در این مقاله هدف این نیست که بین ادبیات کودکان و نوجوانان عادی و کمتوان ذهنی،خط یا مرزی قایل شد بلکه تمامی آنچه را که بهطور عام مربطو به ادبیات کودک و نوجوان میگردد،اگر برای کودک و نوجوان کمتوان ذهنی مناسبسازی شود میتوان آنان را از جهت روحی و عاطفی، پرورش داد و این مهم میسر نمیشود،مگر آنکه فرد کمتوان ذهنی را بشناسیم."