Abstract:
در این مقاله با نگاهی به سه مجموعه از تمدن ها، جایگاه تمدن ایرانی ، ویژگی ها و امتیازات خاص آن ، مورد بررسی قرار گرفته است . سپس با تبیین کارآیی و نقش آفرینی این ویژگی ها و امتیازات تاریخی در جهان امروز، از امکان عملی بهره گیری از آنها برای تداوم یا احیای ساختارهای تمدنی کنونی و به عبارتی ، کارایی این مولفه ها در بازسازی تمدن ایرانی در دنیای امروز سخن می رود.
Machine summary:
"آیا اینسرزمین با چنین توصیفی می‌تواند در جهان پویا و دگرگون شوندۀ کنونی و در عصر جدید،درمیان انبوه کشورهای قدرت‌یافته و تمدن‌های نو و بالنده،با توانمندی‌ها و ابزارهای مؤثراقتصادی،اجتماعی،سیاسی،فرهنگی و علمی حرفی برای گفتن داشته باشد و جایگاهانکارناپذیر تاریخی خود را باز یابد؟آیا مدنیت ایرانی و حوزه تمدنی ایران،امروزه نیز می‌توانددر روند تحولات کنونی جامعه بشری تأثیرگذار و تعیین‌کننده باشد و در گذر تاریخ،نقشیشاخص و ماندگار ایفا کند؟چه عناصر و مؤلفه‌هایی در این تمدن موجود بوده است که به آنقوت و بالندگی می‌بخشیده‌اند؟به عبارت دیگر،این تمدن چه امتیازات و ویژگی‌هایی داشتهاست؟آیا این وجوه اکنون نیز وجود دارد؟و در این صورت،آیا هنوز از اعتبار و توان تأثیرگذاریو امکان تمدن‌سازی و ایفای نقشی ممتاز برخوردار است؟ یکی از ویژگی‌های تمدن ایرانی که متأثر از موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیک این سرزمیناست،تنوع و تعامل آموزه‌ها و تعالیم گوناگون دینی،اخلاقی،کلامی،فلسفی و علمی بودهاست.
10از سوی دیگر،جریاناقلیت در دیانت اسلام(تشیع)،بزرگترین کانون گسترش و پذیرش را در ایران یافته و پس ازقریب هزار سال که در گوشه و کنار این سرزمین به تکوین نهضت‌های سیاسی،اجتماعی وفرهنگی و تشکیل سلسله‌ها و دودمان‌های شیعی پرداخت،سرانجام در پنج سده اخیر،در مقامیکی از عناصر اصلی هویت ایرانی،به مذهب اکثریت مردم ایران بدل شده است.
در چنین سرزمینی است که تمدنی به همین نام،با میراث ماندگار همه اقوام ایرانی،با برخورداری از گویش‌های گوناگونی که زبان و ادب فارسی پیونددهنده آنها بوده است،باهمزیستی و همسازی خرده‌فرهنگ‌ها و مذاهب مختلف،با بهره‌گیری از مایه‌های توانمندی وتمدن‌ساز خرد،دانش،عرفان و اندیشه،با وام‌گیری از جریان‌های فکری و فلسفی شرق و غرب وبا تلفیق و تکامل آراء و آموزه‌های تعالی‌بخش،شکل‌گرفته و تداوم یافته است."
(
, 
, 
)
