Abstract:
ارزیابی روسها از انقلاب مشروطه ایران روایتی است که بدون توجه به آن نمی توان تصویری روشن از تحولات جنبش عدالتخواهی مردم ایران ترسیم نمود. این پژوهش می کوشد با بررسی منابع روسی عهد پادشاهی و دوره بلشویکی، این مهم را دنبال نماید
Machine summary:
"دولت تزاری بارها به حکومتهای خود در ماورای قفقاز در مورد بر قراری نظارت جدیتر بر مرزها و پیگرد انقلابیان ایرانی و روسی و ماورای قفقازی که در انقلاب مشروطهء ایران شرکت داشتند،فرمان داده بود.
(متون روسی) لنین در مقالهء خود به نام«مواد آتشزا در سیاست جهانی»تحت عنوان سرکوبی خصمانه و بیرحمانهء انقلابیان ایران توسط انگلیسیها چنین نوشت: در شمال در مورد گرسنگی جمعیت اروپایی و اتباع خارجی در تبریز،تهدید آنها از سوی خطرات گوناگون،و در مورد آمادگی برای تار و مار کردن کنسولهای روسی و انگلیسی رویدادهای مناطق ارمنستان اخبار تحریک آمیزی منتشر شد.
خانهای بختیاری و انگلیسیها که سعی در از بین بردن تأثیر و نفوذ روسیهء تزاری و تحکیم موقعیت خود در ایران داشتند،با انجام سخنرانی علیه طرفداران روسیهء تزاری،محمد علی شاه را تحریک کردند.
خبرهایی که دربارهء ورود محمد علی شاه مرتجع به ایران و لشکرکشی او به تهران میرسید،موجب برانگیخته شدن انزجار میهنی در کشور شد و مردم برای مبارزه علیه شاه سابق و ارتجاع و دفاع از قانون اساسی بپا خاستند.
بر همین اساس در ایران اجتماعات و تظاهراتی بر پا شد که شرکتکنندگان در آنها از دولت انجام اقدامات سریع و اساسی برای شکست دستههای ضد انقلابی محمد علی شاه و سالار الدوله را میخواستند.
برای مبارزه علیه انقلاب ایران نه تنها نیروهای داخلی،بلکه دولتهای امپریا لیستی نیز دست به کار شده بودند و ارتش خود را در لحظات سرنوشت ساز برای سرکوبی انقلاب آماده کرده بودند."