Abstract:
کتابداری و اطلاعرسانی به فقر مبانی نظری مبتلا است.تنها تعویض نام مشکلی را حل نمیکند.در واقع، کتابداری نه به لحاظ نام شایسته این رشته است و نه به لحاظ محتوا مطابقتی با مفهوم آن دارد.اگر چه در دنیای غرب با گسترش موج جدید صنعتی و نیاز روزافزون پژوهشگران به یافتن دانش،کتابخانهها به عنوان جایگاهی برای عرضه یافتههای علمی دارای رونقی دوباره شدند،اما با ظهور فنآوری اطلاعاتی و قدرت اشاعهی اطلاعات از طریق استفاده از ابزارهای جدید الکترونیکی و نوری این توجه و رونق دستخوش چالش گردید.تا جائی که ضرورت وجود کتابخانه به شکل سنتی آن مورد تردید قرار گرفت. این بیمهری در حالی صورت گرفت که زیربنای فنآوری جدید هم بر طبقهبندی استوار بود.نویسنده در این مقاله از شش جنبه حوزهی کتابداری و اطلاعرسانی را بررسی و دربارهی آنها پیشنهادی ارائه میکند.این شش جنبه عبارتند از:اول خاستگاه مفهوم کتابداری و اطلاعرسانی،دوم جایگاه آن در درخت دانش،سوم تعریف جامع و مانع از این رشته،چهارم دامنهی حضور و نفوذ این رشته،پنجم پیشنهاد نامی برای آن و سرانجام پیشنهاد نامهایی برای مشاغلی که این حوزه ملزم به تربیت افراد برای آن مشاغل است.روش پژوهش در این مطالعه استقراء،مطالعهی تطبیقی و تا اندازهای تحلیل محتوا است.
Machine summary:
"دربارهی هویت کتابخانه و کتابداری و تبیین مبانی آن بحثها فراوان است و بسیاری از صاحبنظران خارجی و داخلی این حوزه تلاش داشته و دارند تا برای آن هویتی درخور بیابند تا همانند بسیاری از حوزههای علمی،این رشته بتواند با داشتن مبانی نظری متقن و ابتناء عمل در آن مبانی خود را مطرح کند.
او با آنکه کتابداری و اطلاعرسانی را از یک جنس و خمیره میداند در عین حال مشخص نمیکند که پس از از بین رفتن بیم مورد نظر چه عنوانی را باید برای این رشته به کار برد؟کتابداری و یا اطلاعرسانی؟ آنچه قابل توجه است،این است که نام با تعریف ارتباط تنگاتنگی دارد.
یعنی به جای اینکه نیاز انسان اعم از عادی و یا دانشمند به بازیابی و برای رسیدن به آن استفاده از طبقهبندی دانش مبنای پیدایش علم کتابداری و اطلاعرسانی باشد،ایجاد کتابخانه که خود معلول این نیاز است موجد پیدایش این علم تلقی شده است.
و نیز همانطور که از نظر فلسفی هرعلمی باید دارای مبانی،موضوع،مسائل و اهداف خاص باشد،با این پیشنهاد موضوع این علم یعنی بازیابی و اشاعهی اطلاعات و دانش و مسائل آن عمدتا بررسی روابط بین حوزههای مختلف دانش،خواه به صورت طولی و خواه به صورت عرضی از جمله طبقهبندی علوم است.
نگارنده معتقد است که تعریف او که به زبان فارسی و لاتین هم چاپ شده است جامعو و مانع است و آن عبارت است از(فدائی،1386): کتابداری و اطلاعرسانی علم بازیابی و اشاعهی اطلاعات و دانش است که از شناخت اجمالی و کلی دانش(طبقهبندی)و روابط طولی و عرضی اصطلاحات تخصصی در حوزههای مختلف با توجه به دقت و سرعت و صحت آن بحث میکند."