التذکرة فی الهیئة: تلخیص از دانش نامه ی جهان اسلام Introduction and review

"خواجه نصیر الدین طوسی این کتاب را پس از تألیف دو اثر مهم‌ دیگر خود یعنی«تحریر اصول اقلیدس»و«تحریر مجسطی»،در 956 ق،به رشته‌ی تحریر درآورده است. طوسی در این قسمت کتاب چگونگی ایجاد حرکت‌های رصدشده‌ی سیارات به‌ وسیله‌ی این فلک‌ها و ویژگی‌های هر دستگاه سیاره‌ای را به تفصیل‌ بیان کرده است. قسمت یازدهم این بخش اهمیت ویژه‌ای دارد؛زیرا خواجه نصیر در این قسمت الگوهای سیاره‌ای تازه‌ی خود را که برای رفع مشکلات‌ نظریه‌ی بطلمیوس ارائه داده بود،آورده است. این بخش نیز نشان‌دهنده‌ی آن‌ است که خواجه در نگارش این کتاب به تشریح و رسم اشکال جامع‌ و کاملی از کل عالم حتی زمین تأکید داشته است. خواجه در این بخش به مقادیر مطلق ابعاد سیارات،فاصله‌ی‌ آن‌ها از زمین و اندازه‌ی زمین-که مقیاسی برای اندازه‌گیری عالم به‌ شمار می‌رفت-اشاره کرده است. درباره‌ی جفت طوسی و ارائه‌ی الگوی جدید وی نیز متن‌های متعددی نوشته شد که برخی‌ از آن‌ها به زبان‌های دیگر ترجمه شد و از این طریق بر نجوم ملل‌ مختلف تأثیر گذاشت."