تعریف ردیف در کتب گذشتگان Introduction and review

"حالت‌های ردیف با یک‌دیگر ردیف عبارت است از حروف یا کلمه یا کلماتی متعدد با یک شکل از دیدگاه حروف و حرکات معینه،خواه با یک معنی خواه با معانی‌ مختلف،خواه بدون هیچ معنایی که بعد از قوافی به صورت مکرر می‌آیند و در صورتی که دارای معنی باشند،می‌توانند با هر موقعیت اعرابی خودنمایی کنند،شاهد در غزل ذیل،از دیوان حافظ مصحح دکتر خانلری: 1- گفتم ای سلطان خوبان رحم کن بر این غریب‌ گفت در دنبال دل ره گم کند مسکین غریب‌ 2-گفتمش مگذر زمانی گفت معذورم بدار خانه پروردی چه تاب آرد غم چندین غریب‌ 3-خفته بر سنجاب شاهی نازنینی را چه غم‌ گر ز خار و خاره سازد بستر و بالین غریب‌ 4-ای که در زنجیر زلفت جان چندین آشناس‌ خوش فتاد آن حال مشکین بر رخ رنگین غریب‌ 5-می‌نماید عکسی می در رنگ روی مهوشت‌ هم‌چو برگ ارغوان بر صفحه‌ی نسرین غریب‌ 6-بس غریب افتاده است آن مور خطت گرد رخ‌ گرچه نبود در نگارستان خط مشکین غریب‌ 7-گفتم ای شام غریبان طره شبرنگ تو در سحرگاهان حذر کن چون بنالد این غریب‌ 8-گفت حافظ آشنایان در مقام حیرتند دور نبود گر نشیند خسته و غمگین غریب در شرح قافیه متذکر شدیم که شاعر کلمات غریب را به عنوان ردیف برای شعر خود انتخاب کرده،اکنون موقعیت‌های اعرابی‌ هریک را در ابیات غزل بازگو می‌نماییم."