Abstract:
و روستایی مناطق کوهستانی آذربایجان مورد بررسی قرار میدهد.نتایج به دست آمده،نشان میدهد که در ناپایداری دامنهها و وقوع حرکات تودهای مواد در دامنههای ارتفاعات آذربایجان،هوازدگی مکانیکی سهم عمدهای دارد و به شکلهای مختلف مانند:ریزشها(سنگریزش و ریزشهای واریزهای)،سنگ لغزش و جریانهای واریزهای نواحی شهری و روستایی را تهدید میکند.بنابراین،در پروژههای مربوط به مکانیابی شهرها و شهرکهای جدید،دهکدههای جهانگردی،احداث شبکههای ارتباطاتی، تأسیسات صنعتی و غیره به خطرات ناشی از فرآیندهای هوازدگی باید توجه ویژهای مبذول گردد.
Machine summary:
"فرآیندهای هوازدگی و تأثیر آنها در نواحی شهری و روستایی مطالعه موردی؛مناطق کوهستانی آذربایجان دکتر فریبا کرمی استادیار گروه پژوهشی جغرافیا دانشگاه تبریز چکیده در مناطق کوهستانی،سنگهای دامنهها همیشه در اثر فعالیتهای دینامیکی فرآیندهای هوازدگی،به صورت ناپیوسته درآمده،سپس تحت تأثیر نیروی ثقل و همکاری فرآیندهای جابهجایی مواد بر روی دامنهها در اشکال مختلف به پای کوهها منتقل میشوند.
بنابراین،در کشور ایران،بیشتر مطالعات ژئومورفولوژیکی مربوط به فرآیندهای هوازدگی،به سمت سیستمهای مورفوژنز فعال در مناطق کوهستانی و مخاطرات مورفوژنتیکی ناشی از آنها معطوف شده است و با وجودی که،در سالهای اخیر،پژوهشهای علمی متعددی،با توجه به تنگناهای زمینشناختی و ژئومورفولوژیکی موجود در نواحی شهری و روستایی،در زمینهی برنامهریزی و اجرای طرحهای عمرانی انجام شده است،ولی تشدید عوامل مورفوژنز و وقوع انواع مخاطرات مانند تخریب تودهای مواد دامنهای پس از اجرای طرحها،نیاز به مطالعات جامع و دقیق را در این زمینه نشان میدهد.
نقشهی طبقهبندی مناطق مختلف هوازدهی منطقهی آذربایجان که صرفا بر اساس متغیرهای اقلیمی ترسیم شده است(شکل 3)،حاکی از تسلط هوازدگی مکانیکی با شدتهای مختلف در منطقهی مورد مطالعه میباشد،به طوری که این نوع هوازدگی بیش از 08 درصد مساحت منطقه را در بر میگیرد.
به این حالت از خرد شدن سنگها،ماکروژلیفراکسیون Macrogelifraction گویند(رجائی 3731:001) جدول 3:درصد مساحت مناطق مختلف هوازده در آذربایجان (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 3:نقشه طبقهبندی نوع و شدت هوازدگی در مناطق مختلف آذربایجان (تأکید بر متغیرهای اقلیمی) در دامنههای مخروطهای آتشفشانی نیز،اشکال ماکروژلیو حاصل از تخریب مکانیکی بسیار شدید سنگها،به صورت پراکنده به چشم میخورد."