Abstract:
یکی از گرایشهای مهم در مباحث تاریخی که بسیاری از فواید و نتایج تاریخی نیز وابستگی عمیقی با آن دارند گرایش تاریخ اجتماعی جوامع و تمدنها میباشد که در سایه آن میتوان به نقاط ضعف و قوت هرجامعه یا تمدن پی برد.در این بین قبرستانها و آرامگاههای خاندانی و عمومی یکی از مهمترین منابع،در تحلیل تاریخ اجتماعی میباشند که کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند.
قبرستان ملا محسن فیض کاشانی رحمه الله هرچند تاریخچهای فراتر از سال 1091 هجری قمری ندارد ولی میتوان آن را به لحاظ اهمیت اجتماعی، فرهنگی و جغرافیاییاش در شهر کاشان،یکی از منابع مهم در تحلیل تاریخ اجتماعی کاشان حد فاصل قرنهای یازدهم تا پانزدهم هجری دانست؛ازاینرو در این پژوهش سعی شده است با تکیه بر تحقیقات میدانی،یافتههایی مرتبط با تاریخ اجتماعی کاشان و چگونگی استخراج آنها به صورت اجمالی ارایه شود.
Machine summary:
"در میان راه این عالی جناب بود فرزند سه ساله در بغل هر دو جان دادند آن فرزند و باب شهرتش سیحون نامش سید حسن در جنان شد خدمت ختمی مآب در هزار سیصد و پنجاه و هفت سال شمسی رفت از این دار فنا شرمی از قبر جوان گر بگذری کن نثارش سوره ام الکتابشعر درباره صدیقه دارایی باف(م 1383)ناگهان صدیقه بانو آه آه رفت از این عالم ناپایدار دختر عباسی دارایی که او بیست بود و پنج سالش در شمار زیر یک آوار ماند و جان سپرد بود گرچه چهار ماهه باردار مادرش زهرا ز داغ مرگ او اشکریزان است چون ابر بهار سوی جنت رفت و دل آسوده از غم و اندوه و دور روزگار ماه فوت او ربیع الثانی است سیصد و هشتاد و سه بعد از هزارشعر درباره عباس سایه کویی(م 1385 قم)و فزت علی الکریم بغیر زاد من الحسنات و القلب السلیم محمل الزاد اقبح کل شئ اذا کان الوفود علی الکریم کریم و نیک خو استاد عباس که بود سایهکویی نام فامیل هزار و سیصد هشتاد با پنج چو سال از بعد هجرت گشت به روز شنبه میلاد پیمبر ندا آمدش بازآ به تعجیل چو بشنید آن ندا لبیکگویان روانش سو به رضوان یافت ترحیلدو نمونه از دسته دومچه بگویم از تو مادر که صفای خانه بودی که یگانه تکیهگاهم تو در این زمانه بودی چه کسی رسد به پایت به محبت و صفایت به وفا و مهربانی به جهان یگانه بودیفلک آخر سبویم را شکستی نهال گفت و گویم را شکستی الهی ای فلک چرخت نگردد که چرخ آرزویم را شکستینتیجه گر چه این پژوهش رویکردی روشی داشته و به دلیل لزوم بهرهمندی از علوم مختلف کمتر به صورت تخصصی به یافتههای اجتماعی این قبرستان پرداخته است اما با توجه به ضرورت پرداختن به تاریخ اجتماعی سعی نموده است توجه پژوهشگران تاریخ اجتماعی را به قبرستانها جلب کند تا از این منبع جهت تحلیل واقع گرایانه از تاریخ اجتماعی یک شهر یا منطقه بیش از پیش بهره جسته شود."