Abstract:
امروزه،کتابخانههای دیجیتال به تدریج،جال خود را به عنوان یک ضرورت در جامعه باز میکنند و از ابزاری تجملی به ابزاری مؤثر و مفید تبدیل میشوند.آشنایی کتابداران با این پدیده،به جهت ضرورت حضور آنها در تیمهای طراحی کتابخانهء دیجیتال،حائز اهمیت است. بیان جایگاه معماری در طراحی کتابخانهء دیجیتال و نیز معرفی انواع معماریهای مورد استفاده در کتابخانههای دیجیتال با بررسی متون موجود محقق گردیده است تا هدایتگر کتابداران در این زمینه باشد.انتخاب نوع معماری بسته به نوع نیاز در کتابخانههای مختلف،متفاوت است و میتواند از معماری یک لایه تا چند لایه متغیر باشد.لذا انتخاب معماری مناسب و متناسب با نیاز از میان انواع معماریهای موجود،از اهمیت بسزایی برخوردار است.
فرآیند طراحی کتابخانهء دیجیتال با تحلیل سیستم آغاز و با طراحی معماری و برنامهنویسی ادامه مییابد و در مراحل بعدی با آزمون و نصب و پشتیبانی به تکامل میرسد و محصول نهایی یعنی کتابخانهء دیجیتال متولد میشود.معماری نرمافزار با معماری ساده سرویسدهنده که مربوط به نسلهای اولیهء طراحی نرمافزارهاست،آغاز و با معماری پیچیده سه لایهء سرویسدهنده/سرویسگیرنده،که از جمله معماری تولید نرمافزار کتابخانهء دیجیتال است،به پیشرفت خود ادامه میدهد.امروزه نرمافزارهای کتابخانهء دیجیتال غالبا با استفاده از این نوع معماری تولید میشوند.از جملهء این معماریها میتوان به معماری هاروست،سارا،ادپت و غیره اشاره کرد.برای آشنایی بیشتر با این معماریها مثالهایی از نرمافزارها کتابخانهء دیجیتال نظیر کتابخانهء دیجیتال گرین استون،اسکندریه و غیره آورده شده است که به فهم بهتر و سریعتر متن کمک میکند.
Machine summary:
"بیان جایگاه معماری در طراحی کتابخانهء دیجیتال و نیز معرفی انواع معماریهای مورد استفاده در کتابخانههای دیجیتال با بررسی متون موجود محقق گردیده است تا هدایتگر کتابداران در این زمینه باشد.
ولی مطمئنا شما نیز با این نظر موافق هستید که برای طراحی نرمافزارهایی با رفتارهای پیچیده مانند کتابخانهء دیجیتالی که اعمالی نظیر سفارش،سازماندهی،ذخیره، بازیابی،اشاعهء اطلاعات و سایر موارد دیگر تجزء اجزای عملیاتی ن به شمار میروند، ضرورتا نیاز به معماری متناسب با نوع عملکرد آن وجود دارد.
نکتهای که باید به آن اشاره شود،این است که به دلیل وسعت فعالیتهای کتابخانههای دیجیتال و سرویسهای متنوعی که ارائه میشود،بسته به کاربرد و محیط،ممکن است تنها روی بخش خاصی از آن تمرکز شود و به همین دلیل نیز معماریهای ارائه شده بسیار متنوع هستند و در بسیاری از موارد جامع نیستند و در آنها فقط به یک یا چند بخش خاص توجه شده است.
معماری در طراحی نرمافزار کتابخانهء دیجیتالی مانند پل ارتباطی میان نیازمندیها و پیادهسازی،نقشی کلیدی بازی میکند و با ارائهء یک توصیف انتزاعی از سیستم، دستور العملی قابل اجرا را در اختیار کل سیستم قرار میدهد تا به طراحان امکان دهد دربارهء توانایی سیستم در پاسخگویی به نیازمندیهای مشخص و ارائهء نمونه اولیهء برای ساخت و ترکیب سیستم تفکر کنند(5).
با توجه به بررسیهای انجام گرفته در متن حاضر در زمینهء انواع معماریها و معرفی چند معماری به صورت نمونه، میتوان اذعان داشت که به علت پیچیدگی عملکردهای کتابخانهء دیجیتال،معماری چند لایه از جمله معماریهای مناسب برای کتابخانههای دیجیتال است."