آیین های جشن اسفندگان جشن آزادی زنان Journal Article

"بر بنیان پژوهش‌های دکتر جلال خالقی مطلق‌ آیین‌های جشن اسفندگان را فهرست‌وار چنین می‌توان‌ یاد کرد: 1-جشنی بهاری بوده و در آستانه سال نو در روز اسفند از ماه اسفند(پنجم اسفند)برگزار می‌شده است. ». بر این پایه می‌توان با بهره‌گیری از پژوهش‌های‌ مردم‌شناسی انجام شده در سایر نواحی ایران و همچنین‌ مطالعه در باورهای دیگر اقوام ایرانی با آریایی که دارای‌ مشترکات تاریخی و فرهنگی باهم هستند به همانندهایی‌ در آیین‌های کهن همچون برگزاری«جشن ویژه زنان» همزمان با جشن فرخندگی باروری در زمین دست یافت که‌ به نظر می‌رسد با اسفندگان هم ریشه‌اند و کمک می‌ کنند تا تصویر دقیق‌تری از شیوه‌برگزاری این جشن در دوران کهن ارائه دهیم. » آرداک مانوکیان در ادامه با اشاره به این موضوع که‌ جشن‌"«هامبارسوم»"یا"جان گولوم‌"جشنی بهاری بوده، می‌نویسد:«جالب این‌که عید هامبار سوم،عید آزادی‌ دختران و زنان نیز بوده زیرا در این روز زنان و دختران‌ آزادانه از خانه بیرون آمده و به دشت و صحرا می‌رفتند و تمام مراسم وابسته به این عید را به جای می‌آوردند. البته به تدریج و زیر نفوذ باورهای مسیحی بسیاری‌ از باورهای کهن ارمنی رنگ و بوی کاملا مسیحی به‌ خود گرفته است چنان‌که امروز ارمنیان جشن هامبارسوم‌ را در روز«12 می»به عنوان عید عروج حضرت عیسی‌ به آسمان‌ (Ascension Day) برگزار می‌کنند اما همچنان برخی از سنت‌های کهن آن را انجام می‌دهند و در جشن هامبارسوم،مردم به خصوص جوانان و نوخاستگان لباس‌های رنگارنگ به تن کرده و به صحرا می‌روند با به عادت دیرینه،مراسم فال‌بینی را انجام‌ دهند. اما چنان‌که دکتر جلال خالقی مطلق‌ نیز به درستی اشاره می‌کند:«پر بی راه نیست اگر بانوان‌ روشنفکر ایرانی دست کم کنگره‌ها و جلسات ویژه مسائل‌ زنان را در این روز برگزار کنند تا یاد آن جشن دوباره‌ زنده گردد»."