Abstract:
هدف اصلی پژوهش حاضر،تعیین نوع ساختار سازمانی و رابطه آن با خلاقیت سازمانی در مدارس متوسطه بود.پژوهش به روش توصیفی(همبستگی)انجام شد و تعداد 160 مدیر بر اساس فرمول کوکران و به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند.ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل دو مقیاس:الف-ساختار سازمانی با سه بعد(تمرکز،رسمیت،پیچیدگی)ب-خلاقیت سازمانی با شش بعد(تحمل شکست،پذیرش ابهام،تشویق نظریههای جدید،پذیرش تغییر،تحمل تضاد و کنترل بیرونی کم)بود.دادههای گردآوری شده با استفاده از آزمونهای t ،تحلیل واریانس،ضریب همبستگی و رگرسیون تجزیهوتحلیل شدند. یافتههای بدست آمده از تحقیق نشان داد که بین ساختار سازمانی و خلاقیت سازمانی رابطه معنادار وجود دارد.به طوریکه وجود وسیع ساختار مکانیکی در مدارس متوسطه با کاهش میزان خلاقیت سازمانی همراه بود.همچنین نتایج به دست آمده از آزمون t نیز مبین تفاوت معنیدار میزان خلاقیت سازمانی در مدارس دارای ساختار مکانیکی و ارگانیکی بود بهطوریکه میانگین خلاقیت سازمانی در ساختارهای ارگانیکی بیشتر از مکانیکی بود.
Machine summary:
"ضرائب منفی بدست آمده بین ساختار سازمانی مدارس با ابعاد ششگانه خلاقیت سازمانی نشاندهندهء این است که هرچه مدارس متمرکزتر،پیچیدهتر و رسمیتر باشند و به عبارت دیگر دارای ساختار مکانیکی باشند میزان تحمل شکست،قبول ابهام،تشویق نظریهء جدید،پذیرش تغییر،تحمل تضاد و کنترل بیرونی کم در آنها پایین است و برعکس مدارس ارگانیکی که از تمرکز،رسمیت و پیچیدگی کمتری برخوردارند از نظر نمرهء ابعاد خلاقیت سازمانی در سطح بالاتری قرار دارند؛بهطوریکه این مدارس شکست را میپذیرند،از ایدههای مبهم و نامعلوم استقبال میکنند،ایدهها و نظرات جدید را تشویق و ترغیب میکنند،از تغییر استقبال میکنند،ایدههای متضاد در چنین مدارسی ارائه میگردد و کنترل و نظارت مستقیم در آنها کم است.
به منظور پاسخدهی به این فرضیه تحقیق ابتدا از ضریب همبستگی پیرسون جهت تعیین رابطهها استفاده گردید که نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نشان داد که بین ابعاد ساختار سازمانی با خلاقیت سازمانی و ابعاد ششگانهء آن در بیشتر موارد رابطهء منفی معنیدار در سطح 01/0 و 05/0 وجود دارد(نتایج در جدول شماره 3 نشان داده شده است).
رابطه منفی بین بعد تمرکز با خلاقیت سازمانی و ابعاد آن نشاندهندهء این امر است که هرچه ساختار مدارس متمرکزتر باشد (سلسلهمراتب دستوردهی از بالا به پایین حاکم باشد و تصمیمات فقط توسط یک نفر اتخاذ شود)میزان خلاقیت سازمانی و همچنین میزان تحمل شکست،قبول ابهام،تشویق نظریهء جدید،پذیرش تغییر،تحمل تضاد و کنترل بیرونی کم کاهش مییابد و برعکس هر چه ساختار مدرسه غیر متمرکز باشد و اعضا در تصمیمگیریها مشارکت داشته باشند میزان خلاقیت سازمانی و ابعاد ششگانهء آن افزایش مییابد."