بررسی مجهول در زبان فارسی بر پایه رده شناسی زبان Journal Article

Writer: منصوری، مهرزاد ؛

دستور (ویژه نامه نامه فرهنگستان) اسفند 1388 - شماره 5 ، Science-Research (Ministry of Science/ISC (‎15 page(s) - From 156 to 170 )

Keywords: زبان فارسی ساخت مجهول رده‌شناسی زبان گذرائی مجهول زبان فعل تحلیل رده‌شناختی

Abstract:

تحلیل رده‌شناختی از یک ساخت نشان می‌دهد که زبان مورد مطالعه دارای‌ چه ویژگی‌هایی از لحاظ دارا بودن آن ساخت خاص،در مقایسه با سایر زبان‌هاست. یکی از موارد جالب توجه در زبان‌ها نحوهء بیان مجهول است.در تحلیلی که کینان‌ (KEENAN 1985) ارائه داده است زبان‌ها در بیان مجهول از دوالگوی کلی مجهول‌ بی‌نشان و مرکب‌1برخوردارند.مجهول بی‌نشان غالبا از یک فعل کمکی بهره‌ می‌گیرد.در برخی از زبان‌ها،مجهول بی‌نشان غالبا از یک فعل کمکی بهره‌ مخی‌گیرد.در برخی از زبان‌ها،مجهول بی‌نشان به صورت ساختواژی است که‌ به صورت وند به فعل افزوده می‌شود.علاوه‌بر مجهول بی‌نشان،برخی از زبان‌ها دارای صورت‌های دیگری از بیان مجهول‌اند. این پژوهش نشان می‌دهد که مجهول بی‌نشان در زبان فارسی امروز با فعل‌ کمکی شدن شکل می‌گیرد،ولی در عین حال،شیوه‌های دیگری در بیان مجهول‌ وجود دارد که جالب توجه است.این پژوهش همچنین نشان می‌دهد زبان فارسی‌ امروز،برخلاف فارسی باستان و میانه،فاقد مجهول اسختواژی است.

Machine summary:

"این پژوهش نشان می‌دهد که مجهول بی‌نشان در زبان فارسی امروز با فعل‌ کمکی شدن شکل می‌گیرد،ولی در عین حال،شیوه‌های دیگری در بیان مجهول‌ وجود دارد که جالب توجه است. پیشینهء تحقیق ساخت مجهول در زبان فارسی مورد توجه دستورنویسان سنتی قرار گرفته است که از آن‌ جمله می‌توان به ناتل خانلری(0731)،شریعت(9731)،وحیدیان کامیار و عمرانی(1831) اشاره کرد. به کارگیری عبارت کنادی در جملات مجهول در زبان فارسی نیز به‌طور کلی مرسوم‌ نبوده و اساسا مجهول زمانی به کار می‌رفته است که فاعلی در جمله و جود نداشته،ولی‌ باوجوداین،شواهدی در دست است که نشان می‌دهد در پیشینهء این زبان عبارت کنادی‌ به کار گرفته شده است،مانند عبارت به دست در شعر زیر:چنینم نوشته بد اختر به سر که من کشته گردم به دست پدر (فردوسی) از جملهء تفاوت‌های مجهول در گذشته و در فارسی امروز این است که جزء فعلی‌ کردن در مجهول فعل مرکبی که جزء فعلی آن کردن باشد،حذف نمی‌شده است(ناتل‌ خانلری 9631:973)،مانند: -این حکایت به چندین کتاب یاد کرده آمد(سیستان 11،نقل از همان). ثبت نام کردن حمایت کردن بازجویی کردن محافظت کردن بازخواست کردن در خصوص عبارت کنادی در ساخت مجهول زبان فارسی می‌توان ادعا کرد که‌ کاربرد عبارت کنادی در زبان فارسی معمول نیست،اما در مواردی که مجهول‌سازی‌ به دلیل کم‌اهمیت بودن فاعل صورت پذیرفته است نه عدم حضور آن،عبارت کنادی به‌ شکل‌های به دست،توسط و به وسیلهء،در جملاتی مانند جملات(22،32،42)به کار می‌رود. این پژوهش نشان می‌دهد که زبان فارسی از لحاظ مجهول اصلی یا بی‌نشان،از جملهء زبان‌هایی است که از فعل کمکی استفاده می‌کنند."

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: