Abstract:
علم رجال یکی از دانشهای اساسی در بهرهگیری از احادیث معصومین است.هماکنون اختیار معرفة الرجال یکی از مهمترین کتب رجالی شیعه در میان اصول چهارگانه این علم است که به روش علمای متقدم توسط فردی خبره،متخصص و بصیر به حدیث و رجال نگاشته یافته است. امتیازات فنی این کتاب،مانند:کاربرد دقیق اصطلاحات،معرفی مبسوط فرق شیعه،جایگاه معصومین در علم رجال،مباحث رجالی بسیار مهم و دقیق چون«اصحاب اجماع»و غیره نشان میدهد که به رغم برخی نقدها،این کتاب جایگاه علمی مهمی در مباحث رجالی دارد.
‘Ilm al-Rijal (scrutiny of transmitters) is one of the pivotal sciences in enjoying the traditions of the Infallible Imams (A.S.). Ikhtiyar Ma‘rifat al-Rijal is one of the most important Shi‘a rijali books among the four principles of this science، which is written by a learned and insightful scholar of ḥadith and rijal with the style of the earlier scholars. Technical distinctions of this book، such as accurate application of expressions، extensive introduction of Shi‘a sects، the status of the Infallible Imams in ‘Ilm al-Rijal، the very important and accurate rijali (biographical) discourses like Aṣḥab-i Ijma‘ (companions of consensus)، etc. indicates that despite some criticisms، this book has a significant status in rijali discourses.
Machine summary:
کتاب ابو عمرو بهویژه از دو جهت زمانی و مکانی اهمیت دارد: جایگاه زمانی کتاب کشی از نظر زمان،کتاب کشی در مناسبترین دوره تدوین شده است؛زیرا مهمترین آثار فنی حدیثی و رجالی قبل از کشی در عصر ائمه علیهم السلام به صورت دفاتر و دستنوشتههای محدود در اختیار مشایخ حدیث قرار داشت.
سید ابن طاووس در فرج المهموم روش کار شیخ طوسی را در کتاب اختیار معرفة الرجال کشی به نقل از خود شیخ اینگونه بیان میکند: «هذه الاخبار اختصرتها من کتاب الرجال لابی عمرو محمد بن عمر بن عبد العزیز و اخترت ما فیها...
2. از جمله امتیازات علمی کتاب کشی این است که در فواصل مختلف، جمعبندی دقیقی را از رجال فرق، به خصوص غلات و جاعلان به صورت سلسلهء طبقات ارائه میدهد؛مثلا وقتی که به غلات دوران حضرت امام صادق علیه السلام میپردازد،در ضمن حدیثی غالیان و جاعلان طبقات قبل را با ذکر طبقهء آنها بیان میکند.
در این زمینه چند نکته قابل طرح میباشد: الف)عمدهء این دستهبندیها نظر کارشناسی خود ابو عمرو کشی است که در ضمن طبقات یا در پایان یک مجموعه مباحث مشابه آنها را مطرح میکند.
این کتاب به دلیل روش روایتی نقل مطلب،بهطور مستند جایگاه معصومین علیهم السلام را نشان میدهد و این نکته از دو بعد اهمیت دارد: الف)ابو عمرو در کتابش،ترجمه رجال را از دورهء رسول الله صلی الله علیه و اله شروع کرده است.