Abstract:
در دو یا سه دهه گذشته، مفهوم سبک زندگی به طور عام و سبک زندگی سلامتمحور بهطور خاص، توجه بسیاری از متفکران اجتماعی، پژوهشگران سلامت و جامعهشناسان پزشکی را به خود جلب کرده است. در یک نگاه دقیق، سبک زندگی سلامتمحور به عنوان پدیدهای چند علتی، چند بعدی و چند دلالتی به الگوهای جمعی رفتار مربوط میشود که به مسایل تهدیدکنندة سلامت افراد میپردازد تا از این طریق بتواند تضمینکنندة سلامت ایشان باشد. نگاهی دقیق به ادبیات موضوع نشان میدهد که برخی پژوهشگران در پی تبیین الگوهای رفتاری سلامت هستند؛ در حالی که بعضی دیگر در پی تبیین آن با تعیینکنندههایی چون انتخابهای فردی برآمدهاند. این انتخابها در یک خلأ اجتماعی، سیاسی و فرهنگی صورت نمیگیرد و انواع تعیینکنندههای زمینهای چون جنس، طبقه، وضعیت تأهل و اشتغال بر آن تأثیر گذارند. با اتخاذ رویکردی مشابه و با اتکا به پیشینه جامعهشناسی پزشکی، این مقاله در پی مطالعه پیمایشی سبک زندگی سلامتمحور و تعیینکنندههای سرمایهای و زمینهای آن در میان شهروندان بالای 15 سال تبریز است. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که سبک زندگی سلامتمحور شهروندان برحسب جنسیت، سن و وضعیت تأهل آنها متفاوت است و اشکال متفاوت سرمایه انسانی (اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی) با سبک زندگی سلامتمحور شهروندان رابطه معنیداری دارد.
Machine summary:
"2. نتایج توصیفی مربوط به متغیرهای مستقل سرمایة اجتماعی: برای اندازهگیری سرمایه اجتماعی از 18 گویه استفاده گردیده، که در این زمینه نمره 18 نشاندهندة نبود سرمایه اجتماعی برای فرد و نمره 108 نشاندهنده سرمایه اجتماعی خیلی زیاد برای فرد است که در این زمینه نیز میانگین به دست آمده 89/76 میباشد که نشان میدهد میانگین سرمایه اجتماعی برای شهروندان تبریزی مورد مطالعه در سطح متوسط قرار دارد.
سرمایه فرهنگی: سرمایه فرهنگی از متغیرهای مستقل تحقیق بوده که برای اندازهگیری این متغیر از30 گویه استفاده گردیده، که در این زمینه نمره 30 نشاندهنده نبود سرمایه فرهنگی برای فرد و نمره180 نشاندهندة سرمایه اجتماعی خیلی زیاد برای فرد است که در این زمینه میانگین به دست آمده 9/70 میباشد و نشان میدهد میانگین سرمایه فرهنگی برا ی شهروندان تبریزی مورد مطالعه در سطح پایینی قرار دارد.
همچنین بررسی نتایج آزمون تفاوت میانگین ابعاد سبک زندگی سلامتمحور بر اساس جنسیت نشان میدهد که میانگین وجود تحرک روزانه در زندگی، تغذیه مناسب، مصرف دخانیات و الکل، توجه به سلامت محیطی و استفاده از تغذیه ناسالم و ورزش برحسب جنسیت متفاوت است.
نتایج تحقیق نشان میدهد که میانگین نمرات سبک زندگی سلامتمحور، با بررسی ابعاد آن یعنی: تحرک روزانه در زندگی، تغذیه مناسب، استعمال دخانیات و الکل، توجه به سلامت محیطی و تغذیه ناسالم و ورزش بر اساس جنسیت افراد متفاوت است.
همچنین نتایج آزمونهای تحقیق نشان میدهد که سرمایه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی با میزان سبک زندگی سلامتمحور رابطه معنیدار و مستقیم داشته است یعنی با بالا رفتن میزان سرمایههای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سبک زندگی انتخابی شهروندان هم سالمتر میشود که این هم منطبق بر نظریه بوردیو، گیدنز، وبر و کاکرام است."