Abstract:
شکاف بین قیمتهای داخلی و بین المللی فرآوردههای نفتی در ایران مخصوصا پس از افزایش بهای جهانی نفت خام مرتبا در حال افزایش است.این امر علاوه بر آنکه تخصیص منابع را ناکارآمد نموده است،کارایی مصرف این حاملهای انرژی را به شدت کاهش داده و آثار سوء اقتصادی و اجتماعی دیگری نیز در پی داشته و دارد.اصلاح الگوی مصرف فرآوردههای نفتی و رفع آثار سوء ناشی از شکاف بین قیمتهای داخلی و جهانی این حاملهای انرژی مستلزم تصحیح و تعدیل قیمتهای داخلی این فرآوردهها در کنار اتخاذ سیاستهای مکمل آن جهت کاهش تبعات منفی این اقدام و پذیرش بهتر این سیاست توسط جامعه است.هدف این مطالعه نیز بررسی آثار و تبعات قیمتی تعدیل بهای فرآوردههای نفتی بر بخشهای اقتصادی مخصوصا بخش حمل و نقل به عنوان یکی از مهمترین مصرفکنندگان این فرآوردهها است.نتایج این مطالعه که برپایه تکنیک داده- ستانده استوارند حاکی از آن است که تعدیل یکباره و همزمان بهای فروش داخلی چهار فرآورده اصلی نفتی تا سطح قیمت تمام شده آنها در سال 4831،موجب تغییرات قیمتی زیادی در اقتصاد شده و بیش از همه بهای خدمات حمل و نقل را تحت تأثیر قرار میدهد به طوری که بهای خدمات حمل و نقل در اثر این تعدیلات حدود 82 درصد افزایش خواهد یافت.
Machine summary:
"نتایج این مطالعه که برپایه تکنیک داده- ستانده استوارند حاکی از آن است که تعدیل یکباره و همزمان بهای فروش داخلی چهار فرآورده اصلی نفتی تا سطح قیمت تمام شده آنها در سال 4831،موجب تغییرات قیمتی زیادی در اقتصاد شده و بیش از همه بهای خدمات حمل و نقل را تحت تأثیر قرار میدهد به طوری که بهای خدمات حمل و نقل در اثر این تعدیلات حدود 82 درصد افزایش خواهد یافت.
آمارها نشان میدهند که علیرغم رشد منفی ارزش افزوده حمل و نقل هوایی و دریایی در برخی سالهای دوره 38-7631،رشد ارزش افزوده کل بخش حمل و نقل روند مثبتی داشته است که دلیل آن نیز سهم بالای حمل و نقل زمینی در کل ارزش افزوده حمل و نقل و رشد مثبت آن در دوره مذکور بوده است1-4-قیمتها شاخص ضمنی تولیدات بخش حمل و نقل که از تقسیم ارزش تولیدات این بخش به قیمتهای جاری به ارزش تولیدات به قیمت ثابت این بخش به دست میآید و شاخص تعدیلکننده ارزش تولیدات نیز محسوب میشود، بیانگر روند قیمت محصولات تولیدی این بخش به شمار میرود،بر این اساس بهای خدمات حمل و نقل در دوره 38-8331 حدود 413 برابر شده و بهطور متوسط سالانه حدود 31 درصد رشد یافته است.
جدول(5):سهم خانوارهای شهری و روستایی از یارانه فرآوردههای نفتی در سال 4831 (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:ترازنامه انرژی سال 4831،وزارت نیرو3-مروری بر مبانی نظری تأثیر افزایش بهای نهادهها بر قیمت محصولات معمولا به منظور محاسبه آثار افزایش بهای نهادههای تولید بر قیمت کالاها و خدمات تولید شده در اقتصاد از الگوهای داده-ستانده استفاده میشود."