نگاهی گذرا بر تاریخ نگاری مملوکان و تعارض با ایلخانان Introduction and review

"در این ارتباط وجود دسته سومی از منابع که به وسیله مورخان‌ ابوالفضل رضوی یکی از ویژگی‌های مهم تاریخ ایران‌ در عصر حاکمیت مغول،توجه به‌ تاریخ و تاریخ‌نگاری است بدون شک رابطه ایلخانان با دولت مملوک و چگونگی آن مهمترین‌ مسئله مورد نظر دولت ایلخانی‌ بوده و بعضا سیاست داخلی آن‌ها را تحت‌الشعاع قرار می‌داده است. از مسایلی که در منابع فارسی مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌ و یا کمتر به آنها توجه شده برای نمونه می‌توان به اموری‌ همانند:مساله حج و چگونگی انجام این فریضه مهم از طرف‌ مسلمانان قلمرو ایلخانی و رقابتی که بر سر این مساله در عهد ایلخانان مسلمان وجود داشته،عملکردهای اسلامی ایلخانان‌ در حرمین شرفین،حمایت آنها از شیعیان زیدی مکه،تلاش‌ در جهت کسب نفوذ در حجاز5عملکرد اقلیت‌های مذهبی و اتحاد عمل آنها با مغولان علیه مسلمانان هنگام حمله به‌ شام،6مسائل مربوط به روابط مملوکان با اولوس جوجی و اشتراک آنها علیه ایلخانان،7مکاتبات و نامه‌نگاری‌ها و به‌ خصوص آوردن متن برخی نامه‌ها که در منابع فارسی نیامده‌ است،8چگونگی برخورد مغولان با مسلمانان شام و مصر و درگیری‌ها و نبردهای مربوطه و... خوب است به‌ این نکته توجه کنیم که در بیان مطالبی که هر دو دسته از مورخان فوق الذکر آورده‌اند هیچ تضاد و اختلافی بین مسلمانان‌ قلمرو دو دولت وجود نداشته بلکه آنچه برای هر دو دسته‌ مهم بوده نوعی تلاش در جهت محق جلوه دادن و برتری بخشیدن به یکی از طرفین متخاصم بوده است که‌ البته در هر دسته از منابع این امر شدت و ضعف دارد."