Abstract:
خسارتهایی که دارواشهای پاکوتاه به جنگلهای سوزنیبرگ و صنعتی جهان وارد آوردهاند،محققان سراسر دنیا را بر آن داشته تا روشهایی برای ارزیابی شدت آلودگی و به تصویر کشیدن پراکنش مکانی و فضایی دارواشها جهت مدیریت جنگل،حفظ حیات وحش و تنوع زیستی و افزایش دقت مطالعات دارواش ایجاد کنند.دو روش بررسی شدت آلودگی BVR ù DMR از متداولترین روشهای مطالعه ابتلا به دارواش در جهان است و نسبت به سایر روشها آسانتر،کاراتر،معتبرتر و کمهزینهترست،در این مقاله آورده شده است.جهت انجام مطالعه ابتلا به دارواش در پارک جنگلی نور و مقایسه دو روش نامبرده،تعداد 03 پلات انتخابی 01 آری در مناطق آلوده پیاده شد.از آنجا که 49%گونههای آلوده در داخل پلاتها از گونه انجیلی بوده است،بنابراین تنها گونه انجیلی مورد ارزیابی قرار گرفت.از 923 انجیلی آلوده در کل پلاتها،342 درخت به طور تصادفی مورد تجزیه تحلیل و مقایسه قرار گرفتند.نتایج نشان داد که 76%درختان،با این دو روش رتبه یکسانی گرفتند و 13%آنها، DMR بیشتری داشتند.در کل نحوه اجرای روش DMR و دقت ارزیابی آن نسبت به BVR بهتر به نظر میرسید.بنابراین در تودههایی با درصد آلودگی فراوان،به لحاظ تعیین فشار دارواش بر اکوسیستم جنگل،ساختار توده،میزان تولید و رویش جنگل و حتی اثر بر زادآوری پایههای آلوده میتوان از روش DMR در مطالعات استفاده کرد.همچنین بررسی آلودگی در بین سه بخش تاج نشان داد که شدت آلودگی در بخش فوقانی تاج،به ترتیب بیشتر ازبخشهای میانی و تحتانی بوده است که علت آن وابستگی انتشار بذر دارواش به مکانهای نشستن و گشت و گذار پرندگان تغذیهکننده از میوههای دارواش است.
Machine summary:
"مجلهء محیطشناسی،سال سی و چهارم،شمارهء 64 تابستان 78،صفحهء 75-46معرفی دو روش تعیین شدت ابتلا به دارواش و مقایسهء آنها در پارک جنگلی نور داود کرتولینژاد1*،سید محسن حسینی2،سید خلاق میرنیا3--------------(1)-دانشجوی دکترای جنگلداری دانشگاه تربیت مدرس نور (2)-دانشیار گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس نور (3)-دانشیار گروه مرتعداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس نور تاریخ دریافت،58/8/7 تاریخ پذیرش:68/8/32چکیده خسارتهایی که دارواشهای پاکوتاه به جنگلهای سوزنیبرگ و صنعتی جهان وارد آوردهاند،محققان سراسر دنیا را بر آن داشته تا روشهایی برای ارزیابی شدت آلودگی و به تصویر کشیدن پراکنش مکانی و فضایی دارواشها جهت مدیریت جنگل،حفظ حیات وحش و تنوع زیستی و افزایش دقت مطالعات دارواش ایجاد کنند.
دو روش بررسی شدت آلودگی BVR ù DMR از متداولترین روشهای مطالعه ابتلا به دارواش در جهان است و نسبت به سایر روشها آسانتر،کاراتر،معتبرتر و کمهزینهترست،در این مقاله آورده شده است.
اصول این دو روش به طور مختصر به قرار زیر است:1-روش DMR نام روش DMR به معنی"روش درجهبندی دارواش پاکوتاه"است؛چرا که اولینبار،در اوایل دهه 0591 توسط Frank Hawksworth برای درجهبندی شدت ابتلا به دارواشهای پاکوتاه ارائه گردید؛اما بعدها برای سایر گونههای دارواش نیز بکار گرفته شد (Tsopelas et al.
مانند روش DMR رتبه هر یک از سه بخش تاج جمع شده و BVR هر درخت که عددی است بین 0 تا 6 حاصل میشود (Tinnin,1998) .
با توجه به رتبهدهی صفر،1 و 2 در دو روش BVR ù DMR برای هر یک از سه بخش تاج،نمودار ب،ج و د مقایسه این رتبهها(یا شدتهای فاقد آلودگی اندک و آلودگی شدید)را در تعداد اصله درخت نشان میدهد."