Abstract:
اخلاق، بحثی عمیق و مفصل است که از دیر زمان مورد توجه پژوهشگران واقع شده است. اخلاق مدیریت بحثی جزئیتر و خاصتر از خود اخلاق است. مدیریت نیاز به لوازمی دارد که مهمتر از همه «اخلاق مدیریتی» است. اخلاق، ستون و ساختمان مدیریت است. ائمه و پیشوایان ما پیشقراولان اخلاق مدیریتی بودهاند که با استناد به سخنان وروایاتشان اهمیت اخلاق در مدیریت آشکار میشود. موضوع این نوشتار، مؤلفههای اخلاقی مدیریت در نظام اسلامی و هدف آن، بررسی لوازم ونیازمندیهای اخلاقی مدیران در این نظام است. اخلاق، مدیریت وشرایط بقا، موجبات، ابزار، و آفات آن و هر آنچه که برای یک مدیر لازم است، اخلاق مدیریت و روابط آن با بعضی از علوم انسانی روانشناسی، انواع مدیریت و اصول اخلاقی آن، صلاحیت اخلاقی مدیران، فلسفهی هنجاری و اصول اخلاقی آن از جمله عناوین این نوشتار است. رسیدن به نظامی منطقی و فلسفی در اخلاق مدیریت، پژوهشی عمیق میطلبد و فراتر از این نوشتار است.
Machine summary:
ادیان آسمانی نیز بهصورت ویژه، بر این شناخت تأکید داشته، معرفت نفس را «سودمندترین معارف» معرّفی کردهاند؛ زیرا رهایی از وهم، پندار باطل و پوچی در زندگی و رسیدن به حقیقت، هویّت واقعی، معناداری و هدفمندی، مرهون دانش اخلاق است؛ امّا نکتهای که ذهن اندیشمندان را به خود معطوف داشته، بهگونهای که نمیتوان به آسانی از کنار آن گذر کرد، این است که تشخیص ارزش و تعیین ملاک آن در رفتارها چگونه است؛ زیرا تفاوت اصلی میان فعل طبیعی و فعل اخلاقی، در ارزشی دانستن، ستایشپذیری و تحسین آفرین بودن آن است؛ امّا اینکه معیار و ملاک تشخیص ارزش چیست و با چه شاخصی میتوان به داوری یک عمل نشست، چیزی است که معرکهی آرای فیلسو فان در طول تاریخ واقع شده و بنیاد نظامهای اخلاقی را طراحی کرده است.
امام علی (، در موارد عدیدهای در نهج البلاغه وقتی سخن از حکومت و فرمانروایی به میان میآورد وبیکفایتیهای پارهای از حکّام را متذکّر میشود، حکومت و خلافت را حق خویش و اهل بیت رسول گرامی اسلام (میشمارد و خود را بهخاطر صلاحیتهایی که برای این امر دارد «احق» از دیگران میشناسد: 1- «...
» در اینجا روشنگری دو مطلب حایز اهمیّت است: یکی اینکه حدیث امام صادق (و تعبیر «امر دین» ناظر به مسایل حکومت و مدیریت است، و دیگر این که روشن شود که به نظر امام صادق ( تفویض امر حکومت به رسول گرامی اسلام ( موکول به رشد معنوی و کمال اخلاقی آن حضرت بوده است.