Abstract:
زمینه: در تحقیقات مدیریتی، مقوله اخلاق و بالطبع عدالت سازمانی جایگاه ویژه ای دارند. یکی از عواملی که در خصوص عدالت مورد بررسی قرار گرفته، فرهنگ است. هدف این پژوهش تبیین ارتباط فرهنگ (متغیر مستقل) و ادراک عدالت کارکنان (متغیر وابسته) در قالب یک الگو برای سازمانهای ایرانی می باشد.
روش کار: این تحقیق از نوع پیمایشی و شامل 325 نمونه تصادفی از کارکنان بانکهای ملت، تجارت و کشاورزی است. آزمون الگو با روشهای آماری تحلیل عاملی و معادلات ساختاری انجام شده است.
یافته ها: اجزای الگوی فرهنگ و ادراک عدالت عبارتند از: 1- فرهنگ سازمانی، شامل فرهنگ سازنده، تهاجمی- تدافعی، و انفعالی- تدافعی که در این میان بار عاملی فرهنگ تهاجمی- تدافعی بیشتر از سایر اجزا می باشد و رابطه هر سه عامل با ادراک عدالت معنی دار است. 2- فرهنگ فردی، شامل فاصله از قدرت، تحمل عدم اطمینان، جمع گرایی، مساوات طلبی، مادی گرایی و ارشدیت گرایی که فقط عامل جمع گرایی با ادراک عدالت رابطه معنی دار داشت.
نتیجه گیری: در خصوص توسعه ادراک عدالت در کارکنان، عامل فرهنگ نقش اساسی دارد و فرهنگ سازمانی اهمیت بیشتری نسبت به فرهنگ فردی دارد.
Machine summary:
"با توجه به این مطالعات و همینطور جستجوی محققان این مقاله در پژوهشهای ایرانی به نظر میرسد که:الف)تا به حال تحقیقی تجربی که ارتباط سطوح مختلف فرهنگ را با ادراک عدالت کارکنان در کشور ایران بررسی کند انجام نشده است ب)تحقیقات موجود خارجی نیز معمولا بر یک سطح فرهنگی تمرکز دارند و تا به حال با یک دیدگاه فراگیر و همزمان به ارتباط فرهنگ فردی و سازمانی و ادراک عدالت نپرداختهاند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) یافتهها در جواب به سؤال اول تحقیق یعنی«اجزای الگوی تبیینکننده ابعاد فرهنگی مرتبط با ادراک عدالت کارکنان کدامند؟»ابتدا عوامل مذکور در جدول شماره 2 با روش تحلیل عاملی تاییدی، بررسی شدند.
جدول شماره 3 خروجی نرمافزار لیزرل یعنی نتایج تحلیل عاملی تاییدی را برای متغیر مستقل(فرهنگ)و متغیر وابسته(ادراک عدالت)همراه با تعداد عوامل و مقادیر شاخصهای برازندگی آنها نشان میدهد.
یکی از نتایج این تحقیق که سرفصل جدیدی را برای تحقیقات آتی در خصوص ساز و کار ادراک عدالت در جامعه ایرانی میگشاید،برابری بار عاملی عدالت توزیعی و رویهای است.
در تحقیق حاضر که درجه مادیگرایی جامعه مورد بررسی،بالا نیست،وزن ادراک عدالت توزیعی و رویهای تقریبا برابر است و لذا این موضوع نیز به مطالعات بیشتری نیاز دارد.
سخن آخر،این مقاله سعی در تبیین عوامل فرهنگی موثر بر ادراک عدالت کارکنان در سازمانهای ایرانی داشت تا از این راه بتواند برای مدیران و محققان علاقمند به توسعه و ترویج عدالت و در پی آن اخلاقیات در سازمانها،نگرش تازهای مبنی بر توجه به ویژگیهای فرهنگ سازمانی و فرهنگ فردی فراهم نماید."