Abstract:
مقالهء«بر سپیدی نسخهها»مجموعه یادداشتهای نگارنده است که در طول سالیانی دراز،به وقتی که در کار فهرستنویسی و نسخهشناسی نسخههای خطی کتابخانهء آستان قدس رضوی اشتغال داشته،فراهم آمده است.در آن روزها،نگارنده این یادداشتها به فکر ثبت نام کتابها و شمارهء نسخهها نبوده است.بدین خاطر تنها آن مقداری که در خاطر داشته، یا مشخصات آن را نوشته بود.در اینجا آمده است. مطالب مقاله به ترتیب عبارت است از:نیایش و دعا،ولای علی(ع)، علم و اخلاق،دانشجویان غریب،آموزشها و راهنماییها،و چندین نکتهء مهم ادبی-تاریخی از لطایف و ترانهها و تکبیتیهای نغز دیگر.
Machine summary:
"مالک یک نسخهء نفیس این دو بیت را بر پشت کتاب خویش نوشته است،تا اگر دوستی یا همدرسی طمع به عاریت گرفتن آن بندد،چون این دو بیت بخواند، پاسخ مالک را بداند: معشوقهء من کتاب من شد بیچاره دلم بر او چه شاد است گویند به عاریت به ما ده معشوقه به عاریت که داده است؟ نوشت افزار مهجوران: این دو بیت زیبا بر نسخهء شمارهء 0762 ثبت شده است: شوق چون غالب شود گیرم ز مردم گوشهای خامه از مژگان،دوات از دیدهء پر خون کنم شرح حال خود نویسم بر بیاض روی زرد تا بدین صورت غم هجران ز دل بیرون کنم شاعر کتابشناس: در این رباعی که بر سپیدی نسخهء شمارهء 1952 نوشته شده، شاعر نام چند کتاب درسی را به ایهام یاد کرده،هم سخن خویش گفته و هم هنر خویش نموده است: آنی تو که باشد از«معانی»خبرت نافع بودم چو«کیمیا»خاک درت مقصود کلام را«مطول»نکنم خواهم که مفید گردم از«مختصرت» و این رباعی در همانجا در تعریف علوم زمان شاعر ثبت شده است: علمی که بود در دو جهانت نافع «ارشاد»و«قواعد»است و دیگر«نافع» در نحو مکن صرف،ز من بشنو،عمر خواهی که شوی جهانیان را شافع این بیت نیز در جایی دیده شده،که نگارنده را فی الحال به یاد آمد: پیش رقیبان مرو«شرح مطول»مخوان عرض مرا گوش کن«مختصر نافع»است در ستایش خوشنویس: این رباعی که در حاشیهء نسخهای یادداشت شده،در ستایش خوشنویس و خط خوش اوست: تا کلک تو در نوشتن اعجاز نماست بر معنی اگر ناز کند لفظ،رواست هر دایرهء تو را فلک حلقه به گوش هر مد تو را مدت ایام بهاست دانشجویان غریب غربت مفهومی آشنا در زندگی طلاب و دانشجویان است."