Abstract:
یکی از نکات قابلتوجه در نسخهء یگانهء سفینهء تبریز(کتابت میان سالهای 721-736 ق)،وجود اثر چند مهر از دورههای مختلف است.در این گفتار، مهرهای یاد شده به منظور دست یافتن به نکاتی احتمالی در باب سفرها و سرگذشت سفینه و ردیابی مالکان آن،بررسی و شناسانده است شدهاند. مهرهای موجود در سفینه چهار نوع متفاوتاند و دست کم وجود پنج مالک از دورههای ایلخانی تا قاجاری را نشان میدهد. مهمترین و قدیمترین این مهرها متعلق به دورهء ایلخانی است.این مهر صنوبری شکل و به رنگ قرمز و با قطر 2/3*3 س م میباشد که متن آن پاک شده است و در جایجای سفینهء تبریز،بهویژه در بیشتر انجامهها و نیز به صورت پراکنده در حواشی نسخه(حدود 150 بار)زده شده است و توجه هر بینندهای را به خود جلب میکند.از میان اندک آثار باقیمانده از حروف در برگهای 46،47.246،260 و بهویژه مواردی چون برگ 59.64.85،112 و 348 که نقش وارونهء اثر مهر در صفحهء مقابل در لابلای خطوط بازمانده و در هنگام امحاء متن مهر از چشم پاک کننده دور مانده است،میتوان نقش مهر را چنین بازسازی کرد:(و فقیه/مدرسه/بهاییه) در ادامهء مقاله چهار مهر دیگر موجود در نسخه سفینهء تبریز معرفی شده و نمونههایی از آن مهرها در چند نسخه دیگر شناسانده شده است.
Machine summary:
"این مهر صنوبری شکل و به رنگ قرمز و با قطر 2/3*3 س م میباشد که متن آن پاک شده است و در جایجای سفینهء تبریز،بهویژه در بیشتر انجامهها و نیز به صورت پراکنده در حواشی نسخه(حدود 051 بار)زده شده است و توجه هر بینندهای را به خود جلب میکند.
از میان اندکگ آثار باقیمانده از حروف در برگهای 64،74،642،062 و بهویژه مواردی چون برگ 95،46،58، 211 و 843 که نقش وارونهء اثر مهر در صفحهء مقابل در لابه لای خطوط بازمانده و در هنگام امحاء متن مهر از چشم پاک کننده دور مانده است،میتوان نقش مهر*را چنین بازسازی کرد3: (وقفیه/مدرسه/بهاییه) اگر احتمال مطرح شده دربارهء نام مدرسه درست باشد، بانی آن را باید شخصی ملقب به بهاء الدین دانست.
با عنایت به آنکه انتخاب جای ضرب مهر در اسناد و بهویژه اسناد دیوانی کاملا آگاهانه بوده و براساس شواهد موجود رایجترین کاربرد اثر مهر در نسخههای خطی (اشخاص،کتابخانه و مهر وقف)مربوط به برگهای اول و آخر و گاه صفحهء میانی نسخه و یا چند صفحهء مشخص (به صورت رمزی برای دارندهء نسخه)است،آیا میتوان برای وجود این مهر در دو صفحهء یاد شده دلیلی یافت و مثلا براساس آن افتادگی اوراق نسخه را حدس زد؟ ج-دو مهر*در گوشهء سمت راست اولین سطر یک برگ مانده به انجامهء اصلی(که متأسفانه در نسخهء عکسی محو شده است)دیده میشود.
متن آن: ابن محمد تقی،علی نقی 1811* از مهر این مالک نسخه،نمونهء دیگری نیز میشناسیم و در آن نسخه نیز چون اینجا،مهر بر گوشهء سمت چپ بالای سطر اول آخرین صفحهء نسخهء الصحایف الالهیهء سمرقندی، مورخ 407 ق،نسخهء شمارهء 2007 کتابخانهء مرکزی دانشگاه تهران دیده میشود."