Abstract:
وسعت زیادی از کشور ایران را پهنههای کوهستانی تشکیل میدهد که از لحاظ تکامل ساختمانی متعلق به سیستم کوهزایی آلپی است که به صورت تکتونیک شکننده ظاهر شده است.حوضهی مورد مطالعه بهعنوان محدودهی کوچکی از این سیستم نیز متأثر از تحولات ساختمانی آلپی است که در پالئوژن پسین اتفاق افتاده است.برایند این جنبشها، شکلگیری انواع چینها،گسلخوردگی و فروافتادگی و سیستمهای درز و شکاف بوده است.پس از تثبیت و پیریزی این عناصر ساختاری، در مرحلهی بعد با دخالت عناصر آب و هوایی،شکلهای عمدهی مورفولوژیکی از قبیل درهها،پادگانههای آبرفتی،حرکات تودهای و... شکل گرفته و تکامل یافتهاند.هدف این پژوهش،بررسی ویژگیهای ژئومورفولوژیکی حوضه از طریق طبقهبندی و تشریح شکلهای موجود در سطح آن است.روش تحقیق،مبتنی بر روش تحلیلی است و حاصل مطالعهی عکسهای هوایی 55000:1،تصویرهای ماهوارهای 100000:1،و نقشههای زمینشناسی 100000:1 ماسوله و 25000:1 بندر انزلی و مشاهدات و مطالعات میدانی است.
Machine summary:
"روی دامنههایی با شیب ملایم و پشتههای واقع بین شیارهای موازی حفر شده در اثر جریان آب که بخش وسیعی از گسترهی واحدهای سنگی مورد بحث را شامل میشوند،عناصر فوقبه صورت برجا و به کمک سایر فرایندای فرسایشی،پوشش رسوبی نازک لایه و غیر پیوستهای را روی آنها ایجاد کردهاند که در بسیاری از مناطق،روی آنها عملیات کشاورزی انجام گرفته است.
@تخریب فیزیکی در نتیجهی نیروی آب با ملاحظهی ویژگیهای آب و هوایی و سایر عوامل مؤثر،رفتار فرسایشی نهشتههای سنگی و رسوبی حوضه به شرح زیر قابل ارزیابی است: -رخسارههای آهکی،به دلیل توسعهی وسیع سیستمهای شکستگی و درز و شکاف در آنها و نفوذپذیری بالا،ضمن برخورداری از سیمای مورفولوژیکی مرتفع و شیبدار،از ضریب هرزآب پایین برخوردارند و بارندگی به جز رگبارهای شدید،فرصتی برای جریان یافتن روی آنها را نمییابند.
-تراکم وسیع شکلهای متفاوت آبراهه روی آنها مؤید آن است که واحدهای فوق علیرغم خردشدگی و توسعهی سیستمهای درز و شکاف فراوان،از نفوذپذیری کم و ضریب جریان بالا بهرهمند هستند و به همین دلیل،از استعداد سیلخیزی،رسوبزایی و تخریبی قابلملاحظهای برخوردارند و الگوی فرسایشی شبکههای آبراهههای تشکیل شده روی آنها،به صورت شیارهای متراکم موازی است.
در بیشتر موارد، زمینلغزشهای قدیمی هستند و مدتها قبل،حرکت آنها متوقف شده است و تثبیت یافتهاند؛هرچند که نمونههای کوچکی حتی در حال حاضر در طول فصلهای مرطوب اتفاق میافتد ]Davies and etal,1972[ وسیعترین محل وقوع این پدیده تقریبا به طول حدود سه کیلومتر،در دامنههای شرقی ارتفاعات پلنگا به چشم میخورد."