Abstract:
این مقاله درصدد است تا به پرسشهایی در زمینه محدودیتهای امر به معروف و نهی از منکر،مستندات این محدودیتها،نسبت میان قلمرو شرعی و قلمرو قانونی امر به معروف و نهی از منکر پاسخ گوید.در قسمت مربوط به قلمرو شرعی امر به معروف و نهی از منکر،مواردی چون تعرض به حریم خصوصی دیگران،تجسس در امور دیگران و جلوگیری از حرام با عمل حرام،مورد بررسی قرار گرفتهاند.در بخش مربوط به قلمرو قانونی،بحث بر روی ممنوعیتهای مرتبط با حریم خصوصی و ممنوعیتهای مرتبط با نهادهای قانونی متمرکز شده است.بهرغم برخی تفاوتهای ظاهری،قلمرو شرعی و قانونی امر به معروف و نهی از منکر همسو با یکدیگر و مکمل هم میباشند و حوزههای مختلفی نظیر شئون اسلامی،حقوق شهروندی،عفت عمومی،امور خانوادگی، امنیت و انضباط اجتماعی،بهداشت عمومی،حفظ اموال عمومی و حفاظت از محیط زیست را دربر میگیرند.
This article tries to answer questions about limitations in amr bel-maroof and nahi anel-munkar, document of these limitations and the relationship between religious domain and legal domain of amr bel-maroof and nahi anel-munkar. In religious domain of amr bel-maroof and nahi anelmunkar, issues such as violating someone’s privacy, inquisitiveness in other people’s affairs, preventing a taboo with a taboo have been investigated. In legal domain of amr bel-maroof and nahi anel-munkar, discussions have been concentrated on the sanctions about privacy and legal institutions. Despite some superficial differences, religious and legal domains of amr bel-maroof and nahi anel-munkar are corresponding and complementary and includes different sectors such as Islamic codes, citizens’ rights, public decency, familial affairs, social security and order, public sanitation, preserving public properties and protecting the environment.
Machine summary:
برای مثال،اگر یکی از مراجع تقلید،تراشیدن ریش را منکر و حرام نداند،ولی مراجع دیگر در اینزمینه احتیاط کرده،یا فتوا به حرمت بدهند و یا اگر مرجعی فتوا به حرمت اقامه نماز جمعه در زمان غیبت دهد و مرجع یا مراجع دیگری فتوا به جواز آن دهند،چه باید کرد؟به نظر میرسد در چنین مواردی هر فرد با دو وظیفه روبهروست: اول:وظیفه عملی خود براساس نظر مرجع تقلیدش؛ دوم:وظیفه امر به معروف و نهی از منکر نسبت به دیگران.
میتوان از این مصوبه استظهار کرد که مأموران وزارتخانه،به دلیل برخورداری از امکانات لازم علاوه بر عدم تعرض به حریم خصوصی ارتباطات افراد،موظفاند از تعرض دیگران و دسترسی آنان به اطلاعات مربوط به اشخاص،جلوگیری کنند،حتی اگر مستمسک چنین افرادی امر به معروف یا نهی از منکر باشد.
تمامی اصول و مواد قانونی مورد اشاره،بیانگر حساسیت فوقالعاده قانونگذار در زمینه حریم خصوصی و لزوم صیانت از حقوق مردم در این حوزه است که رهآورد آن امنیت خاطر همه شهروندان خواهد بود وظیفه امر به معروف و نهی از منکر نیز در خارج از این قلمرو و محدوده پیگیری میشود.
پیشنهاد: گرچه در برخی از محورهای چهارگانه بند سوم،هم در شرع مقدس و هم در قوانین موضوعه-هرچند به صورت پراکنده-تعیین تکلیف صورت گرفته است،اما تأمل در موارد مربوط به قلمرو شرعی و قلمرو قانونی بهخوبی نشان میدهد که در هیچیک از این محورها،ابعاد مختلف آنها شناسایی و دستهبندی لازم صورت نگرفته و قوانین موردنیازی که اعمال شهروندان را درباره امر به معروف و نهی از منکر به صورت ضابطهمند درآورد،تدوین نشده است.