Abstract:
تحول ساختاری برای زاگرس چینخورده در نظر گرفت؛2-تحرکپذیری و جابهجاییهای مکرر رودخانه و وجود پهنههای وسیع فرسایش خندقی در جلگه خوزستان، بخصوص در بخش شمالی ناشی از عملکرد موج مزبور در غالب تکتونیک جنبا در این منطقه است. زاگرس چینخورده،جلگه خوزستان و بررسیهای میدانی اقدام به تحلیل این موج روان و تاثیر آن بر فرایندهای غالب در پهنه جلگه خوزستان گردد.برای نیل به این هدف،ابتدا به بررسی شواهد جابهجایی خط القعر منطقه و سپس اندازهگیری شاخصهای تکتونیک جنبا در حد فاصل کوهستان و جلگه و در نهایت،بررسی واکنشهای شبکه زهکشی جلگه خوزستان نسبت به موج روان و در نهایت،ارائه یک مدل دینامیکی از تحولات زاگرس چینخورده شده است.آنچه از این رهگذر حاصل شده و تظاهرات این مدل دینامیکی را میتوان بدین صورت بیان داشت که:1-آنچه در شمال جلگه خوزستان در شرف وقوع است را میتوان به صورت مراحل اولیه الگوی مل نکرده،بلکه در طول زمان همواره برآیند و رابطه تعاملی میان این دو نیرو شکلدهنده سیمای ظاهری زمین بوده است(ویپل و همکاران،2006).همگرایی صفحه عربی و ایران مرکزی در حاشیه صفحه عربی باعث ایجاد کمربند چینخورده زاگرس1و جلگه بین النهرین(مزو پوتامیای خلیج فارس2)و ادامه حرکت صفحه عربی
Machine summary:
"آنچه از این رهگذر حاصل شده و تظاهرات این مدل دینامیکی را میتوان بدین صورت بیان داشت که:1-آنچه در شمال جلگه خوزستان در شرف وقوع است را میتوان به صورت مراحل اولیه الگوی تحول ساختاری برای زاگرس چینخورده در نظر گرفت؛2-تحرکپذیری و جابهجاییهای مکرر رودخانه و وجود پهنههای وسیع فرسایش خندقی در جلگه خوزستان، بخصوص در بخش شمالی ناشی از عملکرد موج مزبور در غالب تکتونیک جنبا در این منطقه است.
جوان بودن فرآیندهای تکتونیکی در بخش شمالی خوزستان نیز،از دیگر ویژگیهای این ناحیه است که توسط شاخصههای تکتونیک جنبا،چون:نسبت سینوزیته جبهه کوهستان و نسبت پهنا به عمق درهها تأیید شده،مؤید آنند که فرمهای ایجاد شده در این بخش در زمانی نه چندان دور به وجود آمدهاند و هرچه بیشتر به سمت جنوب دشت حرکت کنیم،از شدت حرکات تکتونیکی و همینطور زمان این حرکات کاسته میشود(خسروی،6831).
این همگرایی در حال حاضر نیز ادامه داشته و باعث شده است که جبهه چینخورده به سمت جنوب غرب گسترش پیدا کند،سطح صاف جلگه خوزستان به سطحی مواج تبدیل شده،باعث رانده شدن جلگه بین النهرین(مزوپوتامیای خلیج فارس)به سمت جنوب غرب گردد.
01 آنچه در طرح این موضوع مدنظر بوده،جابهجا شدن جلگه بین النهرین(مزوپوتامیای خلیج فارس)و به دنبال آن،تبدیل ناحیه کمتر چینخورده زاگرس(بخش شمالی جلگه (9)- Proforland فورلندی که به مرور زمان جابهجا میشود (01)-نکته شایان ذکر در اینجا توجه به این مسأله است دو جابهجایی خط القعر منطقه یاد شده که خلیج فارس نیز قسمتی از آن است،در دو مقیاس زمانی متفاوت اتفاق میافتد؛یعنی جابهجایی به سمت جنوب غرب در مقیاس میلیون سال و نوسانات در جهت شمال غرب در مقیاس صد تا چند ده هزار سال است."