Abstract:
نوشتار حاضر با عنایت به نظرات فقهی و با مطالعهی رویکرد حقوق ایران و انگلستان به نقد و بررسی لزوم اخذ برائت از بیمار برای رفع مسئولیت مدنی پزشک اختصاص دارد. با این حال، این مقاله در دو گفتار به نگارش درآمده است. گفتار اول این مقاله به لزوم و یا عدم لزوم اخذ برائت از شخص بیمار در بری شدن شخص پزشک از صدمات وارده به بیمار و گفتار دوم به شرایط ترتب اثر بر برائت یا رضایت شخص بیمار اختصاص دارد. محقق در این مقاله به این نتیجهگیری رسید که صرف رضایت بیمار به انجام درمان برای رفع مسئولیت مدنی از شخص پزشک کافی است و به این جهت دیگر نیازی نیست که جهت برائت پزشک از صدمات وارده به شخص بیمار از وی برائتنامه اخذ گردد.
Machine summary:
"همچنین بر طبق نظر مشهور فقها، پزشک صرف نظر از ارتکاب تقصیر یا عدم تقصیر، ضامن جراحاتی است که در نتیجهی طبابت بر بیمار وارد میآورد (همان، ص46)؛ حتی اگر وی فردی حاذق بوده و بیمار نیز به وی اذن در طبابت را داده باشد (محقق حلی، 1425ق، ج4، ص232؛ المراغهای، 1425ق، ج2، ص483؛ شهید ثانی، 1426ق، ج3، ص548؛ الموسوی الخمینی، 1403ق، ج2، ص560) 1 زیرا اولا ورود جراحت، مستند به فعل وی بوده و ثانیا قاعدهی منع مادهی 319 در اینباره مقرر میدارد: "هرگاه طبیبی گرچه حاذق و متخصص باشد در معالجههای که شخصا انجام میدهد یا دستور آن را صادر میکند هر چند با اذن مریض یا ولی او باشد، باعث تلف جان یا نقض عضو یا خسارت مالی شود ضامن است".
دیگر آنکه با عنایت به قاعدهی پذیرش خطر باید گفت: صرف رضایت بیمار به انجام درمان سبب رافعیت ذمهی پزشک از مسئولیت میباشد و برای این امر اخذ برائت شرط اضافهی است که در اخذ آن هیچ لزومی احساس نمیشود.
با این حال صرف رضایت بیمار سبب برائت پزشک نخواهد شد، برای آنکه رضایت بیمار دارای اثر گردد رعایت شرایط زیر لازم میباشد: 1ـ1ـ رضایت و اذن باید جهت انجام اعمال جراحی مشروع و مورد پذیرش قانونگذار صورت گیرد.
نتیجه با توجه به آنچه گفته شد میتوان نتیجه گرفت: 1ـ با توجه به قاعدهی پذیرش خطر که در حقوق مسئولیت مدنی امروز یکی از عوامل رافع مسئولیت مدنی شناخته شده است، جهت رهایی پزشک از خسارات وارده بر بیمار، صرف رضایت بیمار به انجام معالجه کافی است و دیگر نیازی به اخذ برائت نامه از وی نمیباشد."