Abstract:
در گذشته، فلسفه آموزش و رویکردهای برنامه ریزی درسی صرفا به انتقال مجموعه ای از دانشی سازمان یافته یا ایجاد و ارتقای نظام ارزشی حاکم بر رفتارهای فرد و جامعه محدود می شد، به طوریکه طی چندین قرن و با کوشش های دانشگاه ها و مراکز جدید اغلب رشته های علمی از جمله اقتصاد، برنامه های درسی تخصصی و تک رشته ای به وجود آمد. اما امروزه، فلسفه آموزش و رویکردهای برنامه ریزی درسی را توسعه داده اند و از روش هایی جدید استفاده می کنند. در این روش ها، در فراسوی ساختار یک سویه نگر رشته های تخصصی، واقعیت ها و نیازهای دنیای جدید را جست وجو می کنند و جزئی نگری و محدودیت های تخصصی شدن و تقسیم علوم را، که در دهه های اخیر رایج بوده است، نقد می کنند. می توان این جریان را، «تلفیقی» » 2غیررشته ای» که در حوزه طراحی برنامه های درسی در رویکردهای به اصطلاح تجلی یافته است، در انواع رویکردهای درون رشته ای موازی 3، رویکرد میان رشته ای 4، رویکرد چندرشته ای 5، رویکرد چندرشته ای متقاطع 6، رویکرد چندرشته ای متکثر 7 و رویکرد فرارشته ای، در سه نوع افقی، قائم و مورب گونه شناسی کرد. این مهم انکارناپذیر است که مسائل اقتصادی چندوجهی و چندبعدی است و دانش اقتصاد ماهیتا، دانشی تلفیقی از چند حوزه معرفتی علوم اقتصادی، جامعه شناسی، تاریخ، فلسفه، روان شناسی، حقوق و مباحث اخلاقی و هنجاری دینی است. با توجه به این نکته، پرواضح است که اولا، طراحی های آموزشی و برنامه های درسی این رشته نمی تواند فارغ از مباحث برنامه ریزی تلفیقی باشد. ثانیا، بلاشک بهره مندی از ظرفیتها و یافته های علمی و تجارب آموزشی این رویکردها می تواند سرعت تحول و نوآوری در برنامه های آموزشی را افزایش دهد و بالتبع، سرمایه های انسانی آن را مضاعف کند و توانمندی و کارآمدی این دانش را برای مواجهه با مسائل علمی ارتقا دهد. در این مقاله، در پی آن هستیم که ضمن معرفی این رهیافت ها، با طراحی نمونه هایی، امکان و دلالت های عملی استفاده از رهیافت های تلفیقی را در طراحی برنامه های درسی رشته اقتصاد و گرایش های تخصصی در مقاطع تکمیلی آن نشان دهیم؛ ا نشاءالله
Machine summary:
"فصلنامه مطالعات میان رشتهای در علوم انسانی،دوره دوم،شماره 1،زمستان 1388،ص ص 85-57 گونهشناسی رهیافتهای تلفیقی در طراحی برنامههای درسیو دلالتهای کاربردی آن برای رشتۀ اقتصاد عادل پیغامی{o1o} عضو هیئت علمی دانشکدۀ معارف اسلامی و اقتصاد حید تورانی عضو هیئت علمی سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی چکیده {IBدر گذشته،فلسفۀ آموزش و رویکردهای برنامهریزی درسی صرفا به انتقال مجموعهای ازدانشی سازمانیافته یا ایجاد و ارتقای نظام ارزشی حاکم بر رفتارهای فرد و جامعه محدودمیشد،به طوری که طی چندین قرن و با کوششهای دانشگاهها و مراکز جدید اغلب رشتههایعلمی از جمله اقتصادی،برنامههای درسی تخصصی و تک رشتهای به وجود آمد.
لذا،در این سازماندهی خاص آموزشی،دانشجویان هرچند به نظام رشتهای خاصی مقید نمیشوند،ولی موضوعات مهم و واحدی رااز ابعاد مختلف و در چارچوبهای تحلیلی و همچنین از منظر روششناسی چند علم مطالعهو بدانها توجه میکنند،به طوری که ابعاد متفاوت هر موضوع از جهات مختلف کالبدشکافی ودر طرحی منسجم به دانشجو ارائه میشود )8791,rebeW( .
برنامهریزی تلفیقی چند رشتهای )ytiramilpicsiD-itluM( در این رویکرد،با اطلاع از محدودیتها و ضعفهای پارادایمی و روشی علم اقتصاد،سعی میکنند تا با استفاده از رهیافتها و روشهای سایر رشتهها،ضمن تقویت برنامۀ آموزشی وپژوهشی رشتۀ اقتصاد،تبعات تلفیق و مشارکت اقتصاد را با آن رشتهها در روشها،نظریههاو راه حلهای مرسوم اقتصاد دنبال کنند.
برنامهریزی تلفیقی چند رشتهای متقاطع )ytiranilpicsiD-ssorC( این رویکرد که«طراحی براساس گذر از رشتهها»نیز نامیده شده است،رویکردی است که درآن،رشته یا رویکردی روششناختی یا حیطهای موضوعی را از دیدگاه تحلیلی و روششناسیو در قالب الفاظ رشتۀ تخصصی دیگر مطالعه میکنند )5002,namroD( .
weiveR cimonocE naciremA ehTygogadeP dna tnetnoC,dohteM:mulucirruC scimonocE eht gnicnalaB")2991(tteltraB."