Abstract:
منابع تاریخی بصره را شهری سنی و طرفدار عثمان معرفی کرده‌اند، در حالی که
بصره قدیم فی الجمله شیعه عثمان بوده نه بالجمله. استعمال واژه شیعه علی(ع) در
مقابل شیعه عثمان در محاورات مردم بصره و... گویای این مدعا است که شیعیان از آغاز
در حیات سیاسی ـ مذهبی شهر تأثیر گذار بوده‌اند؛ از این رو باید پیشینه تشیع بصره را
همگام با تولد شهر دانست، هر چند این گروه از جمله اقلیت‌های مذهبی شهر به شمار
می‌آمدند. در قرن پنجم، تفکر شیعی در این شهر بسط و گسترش یافت و مذهب غالب
شهر شد. مقاله حاضر به ارائه شواهدی در اثبات وجود تشیع در بصره در قرون نخستین
می‌پردازد.
Machine summary:
"آرامگاه‌های شیعی بصره تا قرن پنجم قمری در بصره جمعی از علما و امامزاده‌ها و اصحاب ائمه و برجستگان شیعه به خاک سپرده شده‌اند که مدفن آنان از زیارتگاه‌های شیعیان است که به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم: آرامگاه ابوعبید الله احمد بن عیسی بن زین العابدین علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب (157ـ247ق) از افاضل و فقهای شیعه که در بصره فوت نمود و در حفه بنی کلیب به خاک سپرده شد؛ بقعه طاهر بن محمد بن القاسم بن حمزة بن الحسین بن عبید الله ابن عباس بن امیرالمؤمنین علی(ع) که در عصر المعتمد به شهادت رسید؛ بقعه طاهر بن احمد بن القاسم بن محمد البطحانی بن القاسم بن حسن مثنی بن امام حسن مجتبی(ع)؛ بقعه ابوالحسن علی بن محمد أبی الطیب بن محمد بن عمر بن امیرالمؤمنین علی(ع)؛ بقعه حضرت جعفر بن اسحاق امام موسی الکاظم(ع)؛ بقعه ابوعبیدالله محمد بن علی بن حمزة بن الحسن بن عبیدالله بن العباس بن امیرالمؤمنین علی(ع)؛ بقعه یوسف بن المنتصر بن المختار بن الناصر بن الهادی یحیی بن القاسم الرسی بن ابراهیم طباطبا بن اسماعیل بن ابراهیم الغمر بن الحسن المثنی ابن امام الحسن المجتبی(ع)؛ بقعه طاهر بن القاسم بن محمد بن القاسم بن الحسن بن زید بن امام الحسن المجتبی(ع) که به دست صاحب الزنج به شهادت رسید؛ بقعه الحارث بن نوفل بن الحارث بن عبدالمطلب؛ بقعه اعین بن ضیعة‌بن ناجیه تمیمی دارمی، وی پسر برادر صعصعة بن ناجیه جد شاعر معروف فرزدق است، و از ملازمین و اصحاب امیرالمؤمنین علی(ع) بود، امام(ع) در جنگ جمل به وی دستور داد پاهای شتری را که عایشه بر آن سوار بود قطع کند."
(
, 
, 
)
