Abstract:
جامع بخاری به عنوان مهمترین کتاب نزد بخش گستردهای از مسلمانان شایستة توجه است. چگونگی استفادة بخاری از کتاب خدا در جامع خویش و ویژگیهای قرآن در این کتاب پرسشی است که این نوشتار در صدد پاسخ به آن است. به رغم اینکه بخاری در عرصههایی چون خداشناسی دچار خطا گشته و احادیثی را آورده که با قرآن همخوانی ندارد، ولی در بخشهای دیگری چون فقه، ابتکار او در عنوانگیری از آیات قرآن در جامع خویش و استفاده از قرآن به شیوههای مختلف شایستة توجه است، ولی از بین دانشمندان برجسته با گرایش به حدیث تنها علامة بزرگوار مجلسی است که در استفاده از قرآن و توجه به آن از بخاری پیشی گرفته است.
Jame Bokhari as the most important book before many of the Muslims is worthy of attention. The way of using from the Book of God by Jame Bokhari and the characteristics of the Quran in this comprehensive book is the question that this article attempts to answer. Although Bokhari has committed error in areas such as theology and has brought the traditions that does not conform to the Quran، in other sectors such as jurisprudence، his initiative in taking titles from the Quranic verses in his comprehensive book and using Quran in different methods is good. But among the leading scholars who has tendency to tradition it is just Allameh Majlesi who has outstripped from Bokari in using the Quran and paying attention to it.
Machine summary:
"منت گذاشتن در عطا در باب «المنان بما أعطی» (همان: 118) بدون اینکه حکم موضوع را بیان کند و یا به حدیثی استدلال نماید، تنها به آوردن آیه که گویا دلالت آن را روشن و واضح میبیند، بسنده میکند: ( الذین ینفقون أموالهم فی سبیل الله ثم لا یتبعون ما أنفقوا منا ولا أذی( (بقره/ 262)؛ کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق میکنند؛ سپس نسبت به انفاقی که کردهاند منتی نمیگذارند و آزاری نمیرسانند پاداش آنها نزد پروردگارشان محفوظ است.
ح. گردآوری آیات در یک موضوع نمونة اول: بخاری در «باب حکم المرتد والمرتده» (همان: 8/49) پس از اشاره به دیدگاه ابن عمر، زهری و ابراهیم مبنی بر کشتن افراد مرتد و توبه دادن آنان، چهارده آیه از آیات قرآن (آل عمران/ 86 ـ90و100؛ نساء/ 137؛ مائده/ 54؛ نحل/ 106ـ110؛ بقره/ 217) را ذکر میکند که شاید بتوان گفت نسبت به کتب گوناگون آیات الاحکام بیشترین آیات را آورده است؛ در حالی که برای مثال ابن عربی در احکام القرآن (بیتا: 1/207) و قطب راوندی در فقه القرآن (1405: 2/203) خویش تنها یک آیه را از بحث ارتداد آوردهاند: ( ومن یرتدد منکم عن دینه فیمت وهو کافر( (بقره/ 217)."