Abstract:
یکی از مطالبات به حق جامعه ما پس از سی و یک سال پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، استقرار ارزش های ناب اسلامی در کلیه شوون جامعه به ویژه تصمیم گیری های حوزه اقتصادی و بازرگانی است. در این میان اسلامی شدن دانشگاه ها و مواد و متون مورد استفاده در آنها نه تنها از اهمیت زیادی برخوردار است بلکه یک ضرورت دینی محسوب می شود. با این حال نگاهی به متون مورد تدریس در حوزه بازرگانی و بازاریابی از جمله تصمیم گیری های مربوط به آمیخته بازاریابی شامل انتخاب ویژگی های محصول، قیمت گذاری کالا و خدمات، عملیات ترویج و پیشبرد فروش و بازارگذاری محصول که هسته اصلی علم بازاریابی را تشکیل می دهد، نشان می دهد این منابع آکنده از آموزه های غربی بوده و متاسفانه در اغلب موارد در عمل نیز سرلوحه اقدامات مدیران بنگاه های اقتصادی قرار می گیرد. هدف اصلی در این پارادایم کسب حداکثر سود و سهم بازار از طریق جلب رضایت مشتری است و به اعتراف خود این صاحب نظران غربی تحت تاثیر ارزش های اخلاقی کاپیتالیستی بسط می یابد. در این پژوهش سعی شده است ارزش های اسلامی ناظر بر این نوع تصمیمات استخراج شده و با بررسی و مقایسه تطبیقی تصمیمات در نظام سرمایه داری و اسلام و معرفی آنها مساعدتی هر چند اندک برای لحاظ این ارزش های الهی در سیاست گذاری های مربوط به آمیخته بازاریابی فراهم گردد.
Machine summary:
"در نظام اقتصاد سرمایهداری،نیاز و خواسته به وسیله مطلوبیت تعیین میشود و محصولهایی که مطلوبیت داشته باشد،تولید و به بازار عرضه میشود؛ در حالی که هدف اسلام،مطلوبیت نیست،بلکه مصلحت مسلمانان(رفاه و بهزیستی انسانها)است و تمامی محصولهایی که استفاده از آنها مصلحت دارد،بهعنوان نیاز معرفی شده و مدیر بازاریاب مسلمان بر این اساس محصلی را که مصلحت دارد انتخاب و تولید خواهد کرد(صدیقی و همکاران،1375)فهیمخان در بیان مفهوم مصلحت مسلمانان بیان میکند که مصلحت،خاصیت و یا نیرویی در یک محصول است که اجزا و اهداف اساسی زندگی انسان را تحتتأثیر خود قرار داده و برآورده میکند.
اسلام معتقد است که مدیران بازاریابی ابتدا باید محصلی را که سود داشته باشد و منفعت آن مورد توجه عقلا باشد و منفعت آن حلال و اسلام خرید و فروش آن را مجاز بداند،طراحی و تولید کرده و هزینه تمام راحل و روندهایتولید را محاسبه و براساس سیاستها و شیوههای قیمتگذاری اسلام،قیمت محصول را تعیین کنند.
میرمعزی نیز در بحث انگیزه تولید از دیدگاه اسلام با بیان فرضهایی معتقد است که در نظام اقتصاد اسلامی دو نوع بنگاه وجود دارد: -بنگاه حداکثر کننده سود،که رفتار عقلایی آن،زیاد کردن سود در چارچوب احکام اسلامی است؛به گونهای که منفعت را براساس احکام اسلامی زیاد کرده و سپس از درآمد به دست آمده به اندازه کفافو ضرورت بردارد و اضافۀ آن را در راه خداوند انفاق کند.
عبد المنان،یکی از اندیشمندان اسلامی،قیمتگذاری براساس هزینه تمام شده را برای تحلیل رفتار تولید کننده اسلامی ترجیح میدهد که در آن،شرکت هزینه ثابت و متغیر خود را برایهر واحد محصول محاسبه میکند و پس از تعیین اضافه بهای متعارف،قیمت تعیین میشود و به دنبال آن،فروش براساس مقداری که در بازار بر پایه این قیمت به فروش خواهد رسید،تعیین میشود."