Abstract:
در اغلب گونههای گیلکی، فعلهای «گذشته ساده» پیشوندی تصریفی (/-bv/) دارند که اکثر منابع نحوی گیلکی یا آن را وند وجه دانسته و یا کلا از پرداختن به نقش آن سر باز زدهاند. با برافتادن این پیشوند از گذشتۀ ساده، غالبا فعل به گذشتة استمراری تبدیل میشود. در این تحقیق نشان داده خواهد شد که وند مزبور، وند وجه، زینت یا زائد نیست و نمودنما محسوب میشود. این وند در گیلکی، با توجه به ملاحظات تاریخی و تحولات صورتپذیرفته، اساسا تصریفی نیست، بلکه بهتدریج به سوی تصریفی و دستوریشدگی گام برداشتهاست. بر این اساس، فرایند فوق، گذشتۀ ساده را از لحاظ صوری به سوی نشانداری سوق دادهاست و این در حالی است که فعل مزبور در روزگاران پیشین مقولهای نشاندار نبودهاست. بنابراین میتوان گفت که ارزشهای نشانداری به لحاظ تاریخی و برپایۀ تحولات تدریجی، ممکن است تغییر نمایند.
Machine summary:
بنابراين در گيلکي نيز به احتمال قريب بـه يقين اين دو جزء با يکديگر جمع مي شده اند و وند استمرار /i/ يا نمودهاي آوايـي مشـابه آن اساسا بيانگر نمود استمراري بوده و فقدان آن نشانگر نمود ساده يـا مطلـق ؛ مـثلا بـه صورت زير بوده است : (به تصویر صفحه مراجعه شود) از دلايلي که مي تواند به تقويت هرچه بيشتر تبيين فوق منتهي گردد، اين اسـت کـه در برخي گونه هاي گيلکي ، همچون گونة آستانة اشرفيه يا گونة رشتي ، گاهي (علي الظاهر به طور اختياري ) صيغه هاي دوم شخص و سوم شخص جمع گذشتة ساده به واکة /i/ خـتم مــي شــود کــه محققــاني چــون پورهــادي (١٣٨٥: ٧٢) و ســرتيپ پــور (١٣٦٩: ٥٣) آن را روي هم رفته «شناسة فعلي » معرفي کرده انـد.
Slavonic languages از ديگرسو، با تکيه بر شاهد به دست داده شده از گيلکي ، اين سـؤال بسـيار برجسـته مطرح مي گردد که آيا امکـان نـدارد براسـاس ملاحظـات تـاريخي -تطبيقـي و تحـولات تدريجي ، در زبان هايي همچون زبان هاي اسلاوي نيز اساسا اين نمود کامل بوده اسـت کـه از نخست برپاية ملاک هاي صوري ، در تقابل نمودين مربوطه ، بي نشان عمـل مـي کـرده و آنگاه اندک اندک به سوي نشان دار شدن گام برداشته اسـت ؟ جالـب آنکـه کـامري (١٩٧٨: ١١٤و ١١٨) مي افزايد در زبان هاي اسلاوي ، علاوه بـر آنکـه تشـکيل نمـود سـاده از نمـود استمراري (اساسا به وسيلة پيشوند افزايي ) ممکن است ، گاه تشـکيل نمـود اسـتمراري از نمود ساده (به ويژه فعل سادٔە داراي پيشـوند) بـه وسـيلة پسـوندافزايـي نيـز امکـان دارد.