Abstract:
وطن دوستی جزیی از هویت ملی است که در شعر بعضی شاعران به خصوص زمانی که بیم تجاوز بیگانگان می رود، پر رنگ تر می شود. فردوسی پیش کسوت و سردمدار شاعرانی است که دل در گرو حفظ هویت ملی و افتخارات قومی دارند. هرچند که از نظر تاریخی وی در بدو شکوفایی تمدن ایرانی قرار گرفته است و طبعا به اقتضای زمان و همانند تمدن های دیگر، قرعه سرودن حماسه های ملی به نام وی که ذوق و قریحه ای توانا در این نوع ادبی دارد؛ می افتد. پس از عصر حماسه سرایی فردوسی، در دوره مشروطیت با ظهور شاعرانی چون: «ادیب الممالک فراهانی»، «سید اشرف قزوینی»، «عارف قزوینی» و «ملک الشعرای بهار» بار دیگر ملی گرایی و عشق به وطن در شعر شاعران احیا می گردد. و در شعر معاصر مهدی اخوان ثالث به تاسی از فردوسی، نماینده شعر حماسی و وطن گرایانه می شود. در شعر معاصر عرب نیز ایلیا ابوماضی به وطن دوستی شهرت دارد. در این گفتار به بررسی همانندی های بین اشعار این دو شاعر با محوریت وطن دوستی پرداخته شده است.
Machine summary:
وطن دوستی در سروده های اخوان ثالث و ایلیا ابوماضی * دکتر بهجت السادات حجازی استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان فائزه رحیمی دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات تطبیقی دانشگاه شهید باهنر کرمان چکیده وطــن دوســتی جزیــی از هویــت ملــی اســت کــه در شــعر بعــضی شــاعران بــه خــصوص زمــانی کــه بــیم تجــاوز بیگانگــان مــی رود، پــر رنــگ تــر مــی شــود.
در شــعرهای ایلیــا ابــو ماضــی و اخــوان ثالــث مــی تــوان رویکــرد وطــن گرایانــه را مشاهده کـرد؛ ولـی آیـا مقایـسۀ بـین سـروده هـای ایـن دو شـاعر بـر اسـاس کـدام مکتـب ادبیــات تطبیقــی اســت ؟ چــه هماننــدی هــا و ناهمــسانی هــایی بــین ایــن دو شــاعر در اندیشۀ ملی گرایانه وجود دارد؟ در زمینــۀ پیــشینه ایــن پــژوهش بایــد بیــان کنــیم کــه در کتــاب مرواریــد شــرق نوشــته دکتــر میرقــادری و دکتــر دهقانیــان ، تحقیــق نــسبتا جــامعی راجــع بــه زندگینامــۀ ایلیــا ابوماضــی و تــأثیر پــذیری از مکاتــب ادبیــات تطبیقــی آمریکــا و سمبولیــسم در شــعر او، انجــام شــده اســت .
چنانکـه شـواهد تاریخی نـشان مـی دهـد؛ ایرانیـان بـا یـک تمـدن شـکوهمند در بـستر زمـان حفـظ هویـت ملــی خــود را چــه بــا انگیــزه هــای سیاســی وچــه فــارغ از اهــداف و انگیــزه هــای سیاســی بـــرای تقویـــت خـــود بـــاوری و اســـتحکام پیونـــد نیروهـــای درونـــی لازم وضـــروری مــیدانــستند؛ بــه خــصوص زمــانی کــه بــیم تجــاوز بیگانگــان بــه حــریم خــود را احــساس می کردنـد و ایـن امـری کـاملا طبیعـی و فراگیـر اسـت ؛ ولـی زمـانی کـه خـوف و هـراس تجــاوز ســلطه گــران ، دغدغــۀ خــاطر مــردم ایــن ســرزمین نبــوده اســت و نــسیم صــلح و آرامــش وزیــدن مــیگیــرد، تجلــی هویــت انــسانی بــر هویــت ملــی ـ بــدون حــذف یــا بیاعتنایی نسبت به آن ـ ارجحیت مییابد (حجازی ،١٣٨٥: ١٠).