Abstract:
هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر قضاوت داوران لیگ برتر فوتبال ایران است. 23 نفر از داوران لیگ برتر فوتبال ایران که درجة ملی داشتند، با میانگین سن 5/6 ± 2/30 سال و سابقه داوری 4/6 ± 3/10 سال در این پژوهش شرکت کردند. از پرسشنامه تعدیل شدة اندریو و همکاران (2006) برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. در این پژوهش تاثیرشاخص هایی مانند: عوامل فردی (عقیده، تمرکز، کنترل)، عوامل تجربی (شخصیت، زندگی شخصی، تجربه) و عوامل موقعیتی (عوامل جمعیتی، واکنش بازیکنان، عوامل محیطی) در قالب 32 سوال سنجیده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل عاملی) استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که سه عامل فوق در مجموع 9/58 درصد بر تصمیم گیری داوران تاثیر داشتند که عوامل موقعیتی (57/29 درصد) بیشترین تاثیر را بر قضاوت داوران داشت و عوامل تجربی (32/16 درصد) و فردی (07/13 درصد) در رتبه های بعدی قرار داشتند. در بین عوامل موقعیتی، دخالت و اعتراض بازیکنان و مربیان با 81/0 و 80/0 درصد بیشترین تاثیر را بر قضاوت داوران داشتند. همچنین در مورد تاثیر بازی خانگی و خارج از خانه بر قضاوت، داوران معتقد بودند که بازیهای خانگی تاثیری بر نتیجه قضاوت آنها ندارد (6/82 درصد). در نهایت، با توجه به تاثیرگذار بودن نقش داوران در سرنوشت تیم هایی که برای رسیدن به قهرمانی در لیگ، هزینه های هنگفتی را متحمل شده اند، ضروری است در مورد کاهش اثر این عوامل بر قضاوت داوران تدابیر مهمی اندیشیده شود. بدیهی است با این عمل، میزان اعتراض طرفداران تیم ها کاهش مییابد و میتوان از عواقب و مشکلات قضاوت ضعیف داوران در پایان بازیها کاست.
Machine summary:
"هزینۀ داوری در هر بازی برای داوران ایرانی 150 یورو(حدود 200 هزار تومان)است،در حالی که داوران انگلیسی برای هر قضاوت 570 یورو دریافت میکنند(2)؛بنابراین با توجه به محبوبیت رشتۀ فوتبال در بین تماشاگران و همچنین تأثیر نقش داوران در سرنوشت تیمهای فوتبال،هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر قضاوت داوران لیگ برتر فوتبال ایران است.
سوگیری مشاهده شده با این فرضیه هم خوانی دارد که جمعیت حاضر در ورزشگاه میتوانند بر قضاوت داوران تأثیر بگذارند(12،13)؛بنابراین داورانی که وضعیتهای شلوغ و پر سر و صدا،جدال و کشمکش بازیکنان را مشاهده میکنند،هنگام تصمیمگیری اطمینان کمتری دارند و به طور قابل ملاحظهای خطای کمتری برای تیم میزبان منظور میکنند.
از دیگر دلایل احتمالی آن،میتوان احساس نیاز شدید داوران ایران را به پیشرفت و اثبات حقانیت خود دانست و از طرفی،با توجه به اینکه اغلب داوران از شهر دیگری به جز شهر تیمهای میهمان و میزبان انتخاب میشوند، تعلق خاطری به هیچ یک از دو تیم ندارند که میتواند از دیگر دلایل احتمالی این نتیجه باشد، اما رهنما و همکاران(1386)بیان کردند که در بیشتر کشورهای آسیایی،هم در منطقۀ شرق و جنوب شرق و هم در منطقۀ غرب و جنوب غرب،مزیت بازی خانگی کاملا بر عملکرد تیمها موثر بوده است و تیمها در بازیهای خانگی امتیازات بهتری به دست آوردند(16)؛بنابراین با بررسی موشکافانۀ عوامل مؤثر بر پردازش ذهنی اطلاعات داوران در شرایط مختلف،میتوان میزان تأثیرگذاری این عوامل را بر تصمیمداوران به حداقل رساند."