Abstract:
اگرچه آسیای مرکزی منطقهای محصور در خشکی است که به آبهای آزاد جهان راه ندارد، اما از نظر دارا بودن منابع طبیعی بهویژه نفت و گاز و فلزات کمیاب، اهمیت بسیار دارد. برای صدور این منابع به بازارهای مصرف شبکههای راههای ارتباطی زمینی، ریلی و شبکههای مخابراتی، زیرساختهای نرمافزاری از جمله سیستمهای بانکی، بیمهای و قوانین و مقررات گمرکی و در یک نگاه کلی تجارت الکترونیک و دیگر مسائل قانونی و حقوقی در پیش رو قرار میگیرد. از اینرو میتوان گفت که آسیای مرکزی در کانون توجه کشورهایی قرار میگیرد که نیازمند دسترسی به آسیای مرکزی هستند. از طرفی دیگر صدور منابع موجود در آسیای مرکزی به بازارهای مصرف سبب ایجاد درآمدهای صادراتی میشود، که این درآمد صرف خرید کالاها و خدمات مورد نیاز این کشورها میشود. دو ساختار حمل و نقلی تقریبا رقیب یکی «دالان حمل و نقل اروپا- قفقاز- آسیای مرکزی» (تراسکا) در مسیر غربی- شرقی، و دیگری، «کریدور حمل و نقل و ترانزیت شمال- جنوب»، در مسیری شمالی- جنوبی و عمود بر این محور در منطقه شکل گرفتهاند.
Central Asia is a land-locked region، which has no access to the world’s high seas، but in terms of natural resources، especially petroleum، natural gas and rare metals is very rich and has an important status in the world. For exporting these materials to world markets، the region is faced with some problems including banking and insurance systems، customs duties and laws، electronic commerce، and other legal and formal problems. Thus، it should be mentioned that Central Asia is under consideration of those countries which need to have access to this region. On the other side، exporting available resources from Central Asia to markets will bring revenues and incomes and in return، they pay it for importing goods and services they need. Two important transportation infrastructures، which are rival، has been established including “Transit Corridor of Europe، the Caucasus and Asia” (TRACECA) in west-east direction and the other “North-South Transit Corridor” (NSTC) in north-south direction.
Machine summary:
اگرچه این مسیر با وجود مسافت کم در آغاز مسیری بسیار دشوار بود و گمرکهای دو طرف در سطح نازلی قرار داشتند، ولی با مرمت مسیرها در ایران و ترکمنستان و بهرهبرداری از پایانه گمرکی باجگیران در تابستان سال 2006 شبکه مطمئنی از راههای ارتباطی آسیای مرکزی به آبهای گرم از طریق ایران به وجود آمده است.
طول راههای ارتباطی جمهوریهای آسیای مرکزی در سال 2007 نام کشور طول راهآهن عرض 1520 میلیمتر(کیلومتر) طول راههای زمینی طول خطوط انتقال انرژی جمع خطوط معمولی برقی جمع راهها آسفالته شوسه و خاکی نفت خام گاز ازبکستان 3950 3330 620 81600 71237 10363 868 9725 تاجیکستان 482 482 0 27767 000 000 38 549 ترکمنستان 2440 2440 0 24000 19488 4512 1361 6441 قرقیزستان 470 470 0 18500 16854 1646 16 254 قزاقستان 13700 10000 3700 90018 84104 5914 11019 10338 جمع 21042 16722 4320 241885 000 000 13302 27307 مأخذ: www.
خط اصلی، از منشأ خط تاریخی ماورای خزر است که نخستین خط آهن در کل آسیای مرکزی بود و بندر ترکمنباشی، در ساحل دریای خزر را به عشقآباد پایتخت ترکمنستان پیوند میدهد و از آنجا به مرو و ترکمنآباد و در نهایت تا مرز با ازبکستان ادامه مییابد.
از جمله این اقدامات طرح کشورهای ترکمنستان و قزاقستان است که میخواهند راهآهنی را در موازات ساحل شرقی دریای خزر احداث و آن را به راهآهن سراسری ایران متصل کنند.
کشورهای آسیای مرکزی با وجود شبکه راهآهن موجود بین این منطقه با ایران، به سهولت میتوانند با استفاده از خاک ایران به کریدور شمال- جنوب بپیوندند و فعالیت خود را توسعه دهند.