Abstract:
در این مقاله ابتدا پسامدرنیسم و مهمترین مؤلفههای آن، مثل محتوای وجودشناسانه، آشکار کردن تصنع، اتصال کوتاه، عدم قطعیت، آشفتن زمان، تغییر راوی و زاویه دید، شخصیتهای شورشگر، فرجامهای چندگانه و... بهطور مختصر مرور شده، سپس حضور برخی از این مؤلفهها در دو داستان کوتاه از ابوتراب خسروی، با نامهای «پلکان» و «حضور»، با ذکر مستنداتی از متن، اثبات شده است. با توجه به وجود عنصر غالب پسامدرنیسم در این متون، یعنی محتوای وجودشناسانه، میتوان گفت این داستانها وارد حیطه پسامدرنیسم شدهاند؛ اما عناصری از مدرنیسم، مثل وجود پیرنگ را نیز در خود دارند.
Machine summary:
"در چند سطر بعد،نویسنده برای یکی از شخصیتهای اصلی خود،یعنی خانممینایی به طور مستقیم در مورد روند داستاننویسی خود توضیح میدهد و به برخیعناصر داستان،مثل حادثه و شخصیتپردازی اشاره میکند: من به خانم مینایی گفتم من بودم که با انتخاب شما،به آن حادثه کشاندمتان؛ولیزیبایی شما به حادثه شکل داد ورود شما در آن ساعت به پارک باعث شد کهداستانی عاشقانه بنویسم و شاهد لحظههای زندگی شما با آقای الف باشم.
همین کار به کرات تکرار میشود و بلافاصله در چند سطر بعد،باز هم در موردداستاننویسی،شخصیتهای داستانی و چگونگی جهان آنان،البته این بار برایخوانندگان،توضیح میدهد: فراموش نکنید که آدمهایی مثل آقای الف هیچ خاطرهای از تکرار قصهای که از سرگذراندهاند ندارند؛حافظهشان تنها از شروع تا پایان داستان است و دوباره همه چیزرا فراموش میکنند تا دوباره آن زندگی ازلی و ابدی را از سربگیرند و دوباره تکرارکنند.
بدینترتیب،نفوذناپذیری این لایههای متفاوت وجودی،یعنی دنیای عینیت و دنیای ذهنیتمورد تشکیک قرار میگیرد و این دو جهان به طور مداوم تداخل مییابند؛برای مثال درسطرهای زیر،نویسنده وارد فضای متن شده است و با یکی از شخصیتهای خودگفتوگو میکند: سیاهی آقای الف پیدا بود که دستش را ستون پیشانی کرده و روی آن نیمکت نشستهبود.
ولی این کلمات هستند که همه چیز رابه نقشهای ازلی و ابدی خود وامی دارند؛مثلا خانم مینایی حتی اگر زنی یائسه باشدیا اینکه سالهای سال باشد که به خاک سپرده شده باشد،دوباره وقتی داستانشبازخوانده شود،جان میگیرد،و دال را میزاید(همان،42).
تغییر سطح دو شخصیت داستانی این متن(خانم مینایی و دال)به سطح وجودیفوق داستانی و قرار گرفتنشان در همان سطحی که نویسنده جای دارد و گفت و گویشاندربارۀ شخصیت سوم(آقای الف)نیز نوعی جسارت،سدشکنی و تمرد در برابرنویسنده محسوب میشود."